2017թ. մայիսի 5-ին ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղում կայացավ հայ ժողովրդական բանահյուսությանն ու բարբառագիտությանը նվիրված` «Մեր տարածաշրջանի բառուբանը» խորագրով միջոցառումը, որը կազմակերպվել էր Հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնի կողմից:

Ներկա էին ԵՊՀ ԻՄ-ի վարչական և պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմի ներկայացուցիչներ, Հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետի տարբեր մասնագիտությունների ուսանողներ և հյուրեր:

Բուհում ձևավորված գեղեցիկ ավանդույթի համաձայն` «Հայ ժողովրդական բանահյուսություն» դասընթացի շրջանակներում ամեն տարի ուսանողներն իրականացնում են բանահավաքչական աշխատանք. տարբեր ասացողներից (գլխավորապես իրենց տատիկ-պապիկներից) գրի են առնում իրենց տարածաշրջանին, հայրենի բնաշխարհին, գյուղին առնչվող հետաքրքիր ավանդազրույցներ, լեգենդներ, ավանդություններ,  օրհնանքներ, անեծքներ և ներկայացնում հանրությանը:

Միջոցառումը նախաձեռնող, Հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնի վարիչ, բ.գ.թ., դոցենտ Վաչագան Ավագյանի խոսքով` իրենց նպատակն է ոչ միայն վերհանել, մոռացության մշուշից փրկել Տավուշի տարածաշրջանին վերաբերող բանահյուսական գողտրիկ պատառիկներ, այլև նպաստել մարզում բանահավաքչական գործունեության ծավալմանը:

«Մեր տարածաշրջանի բառուբանը» խորագրով միջոցառման ընթացքում «Հայոց լեզու և գրականություն» մասնագիտության առաջին կուրսի ուսանողները ներկայացրին Տավուշի մարզի տարբեր շրջանների (Այգեհովտի, Գետահովտի, Իջևանի, Հովքի և այլն) վերաբերյալ իրենց հավաքած բանահյուսական նյութերը:

Ուսանողները նյութերը մատուցելիս նախ ներկայացրին ասացողներին (Սիրանուշ Ղազարյան (Ամայ), Մաստեր Սարգսյան (Փչան Մաստեր), Ռիմա Ծուղունյան, Արսեն Ճաղարյան, Նունե Ճաղարյան, Խանում Արզրումանյան), տվեցին նրանց մասին կենսագրական անհրաժեշտ տվյալներ:

Բարբառային արտասանական հնչերանգը, բառաշերտը բնօրինակին հարազատ պահելու համար առանձին դեպքերում հնչեցվեցին խաղիկներ ասացողների կատարմամբ:

Ներկայացվեցին բանահյուսական տարբեր ժանրերի ստեղծագործություններ` խաղիկներ, ժողովրդական իմաստություններ, առածներ, ասացվածքներ, օրհնանքներ և անեծքներ, չարախափան ծիսակատարությունների վերաբերյալ նյութեր, հանելուկներ, երգիծապատումներ, որոնց շուրջ ծավալվեց աշխույժ ու հետաքրքիր քննարկում` բոլոր ներկաների մասնակցությամբ:

Միջոցառումը եզրափակվեց մասնաճյուղի տնօրեն Ս.Առաքելյանի ելույթով, ով շնորհակալություն հայտնեց կազմակերպված գեղեցիկ միջոցառման համար, ինքն էլ այն համալրեց տարածաշրջանին բնորոշ  ժողովրդական հետաքրքիր զրույցներով ու ավանդություններով, ընդգծեց նման միջոցառումների կարևորությունը ժողովրդական սովորույթների պահպանման, ազգային դաստիարակության տեսանկյունից, կոչ արեց պահպանել ու շարունակել լավագույն ավանդույթները:  

Մեջբերենք ուսանողների գրի առած ժողովրդական գեղեցիկ պատառիկներից մի քանիսը.

Խաղիկներ

Ասացող` Ծուղունյան Ռիմա

Գրի առնող`Բաղիյան Արմիդա

Տավուշի մարզ, գ. Հովք

***

Գյուլում, գյուլում գյուլչչաք,

Ես, տյու մտնենք մի փչակ,

Մինչև լյուս քչփչանք,

Լյուսին նհետ տյուս կկյանք:

***

Նա՜ն աղջիկ, ջա՜ն աղջիկ,

Մուշտարիքդ կյան աղջիկ,

Ճմփին ուրյոտ տան, աղջիկ:

 ***

Քաչալ, քաչալ քշմաչի,

Քաչալն ուտի շան կշի,

Օխտը րաբա հյուն պիրեք,

Մեր քաչալին տուն պիրեք:

Առած-ասացվածքներ

Ասացող` Սիրանուշ Ղազարյան (Ամայ)

Գրի առնող`Աստղիկ Ղազարյան

Տավուշի մարզ, գ. Գետահովիտ

• Րեխեն ազիզ ա, թարբիաթը րեխիցը ազիզ ա:
• Աբրուշումա տիկինը պրթատիկնի ղաքին ղրավաշ ա:
• Իշին պոզեր չի տյուս էկավ, ասեց տյառ կոդուխ եմ:
• Շունը շանիցն ա, կաշին կղանիցն ա:
• Թուքը`թքողին, մուրը` մրողին, ո՞վ կթքի իրա ծնողին:
• Սևին սապունն ինչ կանի, խևին` խրատը:
• Օրեն վարանք ա, տարեն մխկիթ:
• Աստվածը խառատ չի, իրար քցող ա:
• Ճումբն ըլել ա սարի կլյուխ, լյաց ա լըմ:
• Կորեն ուրան չնաղան տյուս ա եկալ, ուրան չնաղեն հավան չի:
• _Տնա’զ, տնա’զ, ու՞ր ես քյըմ: 
  _Տնազ անիլ…

• Քարի պյուճուրը չի մեծանըմ, իսանի պյուճուրը մեծանըմ ա:
• Ինքը մարդանման չի, խոսքը մարդասպան ա:
• Պերանի տյուս էկածը իրանից մեծ ա:
• Հաթամը խաբվըմ ա, պտուղը ուտըմ ա:
• Ծյուածի հավը կչկչան ա:
• Չուտողի մալը ուտողին հալալ ա:
• Կակող խաչին տևերը տրոր են տալիս:
• Անճարն ա կերել թանն ու պյանջարը:
• Թյուլեն դյամակըմ են խրատըմ:

2017թ. մայիսի 5-ին ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղում կայացավ անգլալեզու հռչակավոր գրողներին նվիրված միջոցառում` «ԱԼԳ» մասնագիտության առաջին կուրսի ուսանողների մասնակցությամբ:

Միջոցառման ընթացքում ներկայացվեցին դասական և ժամանակակից գրողների (Ուիլյամ Շեքսպիրի, Չարլզ Դիկկենսի, Բեռնարդ Շոուի, Ջորջ Բայրոնի, Լուիս Քերոլլի, Ռոբերտ Ֆրոստի, Ջոն Թոլքինի, Ջոան Ռոուլինգի, Էռնեստ Հեմինգուեյի, Մարկ Տվենի) ստեղծագործությունները, նրանց հայտնի մտքերը, կենսագրական հետաքրքիր փաստեր:

Անի Ասրյանը ներկայացրեց մեծն Ուիլյամ Շեքսպիրին (1589-1613)`  38 պիեսի, 154 սոնետի, 4 պոեմի հեղինակին, դասակարգեց նրա հանճարեղ երկերն ըստ ստեղծագործության շրջանների և ըստ ժանրերի` կատակերգություններ, քրոնիկոններ, ողբերգություններ, որոնց թվում են «Համլետ», «Օթելլո», «Մակբեթ», «Լիր արքա» և այլ գլուխգործոցներ, ասմունքեց  մի գեղեցիկ սոնետ: 

Մանե Գաբրիելյանը ներկայացրեց 19-րդ դարի  ամենահայտնի վիպասաններից մեկի` Չարլզ Դիկկենսի կենսագրությունն ու ստեղծագործությունները: Նշվեց, որ Չարլզ Դիկկենսը մեծ հռչակ է վայելել դեռ կենդանության օրոք: Նա ռեալիզմի ամենավառ ներկայացուցիչներից է, որի ամենահայտնի ստեղծագործություններն են «Օլիվեր Թվիսթն» ու «Դեվիդ Քոփերֆիլդը»:

Ինեսսա Բաղինյանը ներկայացրեց Բեռնարդ Շոուին, ով հռչակավոր իռլանդացի գրող է, նոբելյան մրցանակակիր և հասարակական գործիչ: Նրա ստեղծագործությունները հումանիզմի և հեգնանքի մի յուրահատուկ միաձուլում են: Ուսանողուհին հատուկ ուշադրություն դարձրեց նրա «Պիգմալիոն» ստեղծագործությանը:

Մարիամ Բաբուրյանը խոսեց Ջորջ Գորդոն Բայրոնի մասին, ով անգլիական ռոմանտիզմի ներկայացուցիչ է և հայտնի է ոչ միայն իր ստեղծագործություններով, այլև վառ կյանքով:

Վահիդա Խոջայանը ներկայացրեց աբսուրդ գրականության ներկայացուցիչ Լուիս Քերոլլին և նրա անմահ ստեղծագործությունները` «Ալիսը հրաշքների աշխարհում» և «Ալիսը Հայելու աշխարհում»: Ուսանողուհին նաև Ալիսի կերպարով տորթ էր պատրաստել: 

Լիանա Թումանյանը ներկայացրեց Ռոբերտ Ֆրոստին, ով դասավանդել է ամերիկյան շատ բուհերում, և ում ստեղծագործություններում գերակշռում է Նոր Անգլիայի գյուղական կյանքի նկարագրությունը:

Արևիկ Ալիխանյանը ներկայացրեց  անգլիացի հռչակավոր գրող և բանասեր Ջոն Թոլքինին, ով եղել է Օքսֆորդի համալսարանի պրոֆեսոր ու դասավանդել է անգլոսաքսոնական լեզու և գրականություն: Նա հիմնականում գրել է ֆանտաստիկ ժանրի ստեղծագործություններ, որոնցից մանրամասն ներկայացվեց նրա հայտնի «Մատանիների տիրակալը» եռագրությունը:

Քրիստինե Գալստյանը ներկայացրեց ժամանակակից ամենահայտնի գրողներից Ջոան Ռոլինգին: Նրա` Հարրի Փոթերի մասին գրքերը սիրով ընթերցում են թե՛ երեխաները, թե՛ մեծահասակները:

Սիրանուշ Զաքարյանը ներկայացրեց Էռնեստ Հեմիգուեյին, ում ոճը մեծ ազդեցություն է ունեցել 20-րդ դարի արձակի վրա: Նա ստացել է Նոբելյան մրցանակ և վարել է արկածներով լի կյանք: Հեմինգուեյը համարվում է «Կորուսյալ սերնդի» գրողների ներկայացուցիչ:

Քրիստինե Աբազյանը ներկայացրեց Մարկ Տվենին, հումորով լի նրա ստեղծագործությունները` մասնավորապես «Թոմ Սոյերի արկածները» և «Հեքլբերի Ֆիննի արկածները»:

Ներկայացված բոլոր զեկուցումները բավականին հետաքրքիր էին և ուսուցողական: 

2017թ. մայիսի 5-ին ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղում կայացավ  «Նիկոլայ Երկրորդ. քաղաքական դիմանկարի առանձնահատկությունները» թեմայով բաց դաս (սեմինար), որը վարեց  Հայոց պատմության և հասարակագիտության ամբիոնի դասախոս Վլադիմիր Պողոսյանը:

Բաց դասին ներկա էին ԵՊՀ ԻՄ-ի հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետի վարչական և պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմի ներկայացուցիչներ, «Պատմություն» մասնագիտության տարբեր կուրսերի ուսանողներ:

Նախ դասախոսը ներկայացրեց դասի թեման, նպատակը և խնդիրները՝ մասնավորապես նշելով. «Ի հակադրություն համաշխարհայնացման համահարթեցնող գործառույթի մասին միակողմանի պատկերացումների՝ մեր օրերում ևս իրական հերոսները չեն տարրալուծվում ու անհետանում։ Ավելին՝ երբ արտաքին ու ներքին մարտահրավերների մեծացմանը զուգընթաց նվազում է դրանց դիմակայելու հավաքական կամքը, ազգերն իրենք են զգում վառ անհատականությունների ու հերոսների կարիքը։ Նիկոլայ Երկրորդն իր ժամանակի հերոսն էր, քաղաքական առաջնորդն  ու գաղափարախոսը: Մեր խնդիրն է նրա կերպարը քննարկել բոլոր գործընթացներում` պարզից բարդ, տնտեսությունից մինչև մշակույթ, տեսնել քաղաքական, տնտեսական, հասարակական, մշակութային գործչի նրա ընդունակությունները»:

Այնուհետև ուսանողները շնորհանդեսների ուղեկցությամբ, որպես խմբային աշխատանքներ, ներկայացրին հետևյալ թեմաներով զեկուցումներ.

• «Նիկոլայ Երկրորդի քաղաքական դիմանկարը»,
• «Ռուսական կայսրության տնտեսական զարգացման միտումները 19-րդ դարավերջին և 20-րդ դարասկզբին»,
• «Ստոլիպինյան ագրարային ռեֆորմը և նրա նշանակությունը»,
• «Դարասկզբի ժողովրդագրական գործընթացները և Ռուսաստանը»,
• «Հասարակական կյանքը 20-րդ դարասկզբին»,
• «20-րդ դարասկզբի Ռուսաստանի կրթական միջավայրը»,
• «Մշակույթի զարգացումը 20-րդ դարասկզբին»,
• «Փետրվարյան հեղափոխությունը և ցարական ընտանիքի ճակատագիրը»,
• «Նիկոլայ Երկրորդ. Արյունոտ կայսրից մինչև սրբադասում»:

Ամփոփելով բաց դասը՝ Վ.Պողոսյանն ի մի բերեց արդյունքները, թե որքանով իրենց հաջողվեց իրականացնել առաջադրված խնդիրները, ընդգծեց, որ Նիկոլայ Երկրորդի ինքնությունը բոլոր ժամանակներում բազմաբնույթ տարակարծությունների տեղիք է տվել: Ե՛վ ժամանակակիցները, և՛ հետագա սերունդները Նիկոլայ Երկրորդին գնահատելիս հասել են ծայրահեղության` հիացական պաշտամունքից մինչև ատելություն: Եվ այսօր էլ որոշները նրան համարում են սուրբ, իսկ մի մասն էլ` թույլ ու կամազուրկ անհատականություն, պետական գործիչ ու դիվանագետ, ով իր անհեռատեսությամբ և քաղաքական անհետևողականությամբ տապալեց կայսրությունը:

Վերջում ելույթ ունեցավ Հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետի դեկան, պ.գ.դ., պրոֆեսոր Ա. Ա. Ներսիսյանը՝ ողջունելով Հայոց պատմության և հասարակագիտության ամբիոնի դասախոս Վլադիմիր Պողոսյանի առաջին բաց դասը, թեմայի շրջանակներում ներկայացրեց իր տեսակետն ու դասի վերաբերյալ իր դրական կարծիքը, շնորհակալություն հայտնեց բոլոր մասնակիցներին:

2017թ. մայիսի 5-ին ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղում կայացավ ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի կողմից, Ռուսաստանի Դաշնության ֆինանսավորմամբ իրականացվող «START UP. Քայլ 2. մտքի հստակեցում և ձեռնարկատիրական հատկանիշներ» ուսուցում-քննարկումը, որը վարում էր բիզնես-դասընթացավար Գագիկ Ցուցուլյանը:

Ուսուցում-քննարկմանը մասնակցում էին ԵՊՀ ԻՄ-ի տարբեր ֆակուլտետների  ուսանողներ և շրջանավարտներ:

Գ.Ցուցուլյանը խոսեց  մտքի հստակեցման և ձեռներեցի ձեռնարկատիրական հատկանիշների մասին: Նա, ներկայացնելով անհատի սպասումները, պատկերեց  ներկաների սպասումների ծառը և նրանց առաջարկեց գրել իրենց նպատակները, դրանց նպաստող և խոչընդոտող գործոնները:

Դասընթացավարը ուրախությամբ նկատեց, որ քննարկման արդյունքում մասնակիցներին հաջողվեց վերհանել ձեռներեցին բնորոշ հատկություններ, ինչը կնպաստի նրանց ձեռնարկած աշխատանքների իրականացմանը:

Այնուհետև Գ.Ցուցուլյանը մասնակիցներին խնդրեց առանձնացնել ձեռներեցին բնորոշ 10 հատկանիշ, որոնք կնպաստեն նոր ձևավորվող բիզնեսի առաջխաղացմանն ու կայունացմանը՝ շեշտը դնելով մշտական հաջողություն ունենալու անհրաժեշտության վրա:

Ամփոփելով ուսանողների  արտահայտած տեսակետները՝ դասընթացավարը թվարկեց  ձեռներեցի՝ միջազգային փորձով հիմնավորված  հատկանիշները, ընդգծեց, որ միայն հավանական հաջողության  հույսով  ձեռնարկումները ենթակա  են  ձախողման:

Ուսուցում-քննարկման երկրորդ փուլը նվիրված էր նախորդ հանդիպման ընթացքում ձևավորված խմբերի կողմից մշակված start up-երին: Խմբերը ներկայացրին  իրենց ընտրած գյուղում  տուրիստական ծառայության բնույթը, նշեցին  ծրագրի իրականացումը խթանող և սահմանափակող գործոնները, սահմանեցին առաջարկվող ծառայություններից օգտվող հաճախորդների խմբերը: 

Մասնակիցների հնարամիտ առաջարկությունները ոգևորեցին ներկաներին՝ հուշելով հետաքրքիր լուծումներ տուրիզմի հետազոտական և զարգացման նոր ձևավորվող կենտրոնի համար:

Կազմակերպիչները, գնահատելով կատարված աշխատանքները, ուշադրություն դարձրեցին, թե որքանով էին ներկայացվող ծրագրերը  յուրահատուկ և իրատեսական:  Արդյունքում առանձնացվեց մեկ start up: Հաղթող խմբի անդամները,  որպես խրախուսական նվեր, ստացան «Չոր մարքեթինգ» գիրքը, որի հեղինակ, բիզնես թրեյներ Վահրամ Միրաքյանը կմասնակցի ծրագրի շրջանակներում իրականացվող  հաջորդ սեմինար-քննարկմանը: 

Ի դեպ, իրականացվող դասընթացներին կարող են մասնակցել մարզում  տուրիզմի զարգացմամբ հետաքրքրվող  բոլոր անձինք՝ անկախ նախորդ հանդիպումներում նրանց մասնակցության փաստից:

Հանդիպման վերջում ՌԴ ֆինանսավորմամբ իրականացվող ՄԱԶԾ-ի «Գյուղական Զբոսաշրջության Ինտեգրացված Զարգացում» ծրագրի  օգնական Ռուզաննա Հայրապետյանը և  Ծրագրի «Երիտասարդների առաջխաղացման արահետ» բաղադրիչի ղեկավար Լիանա Դոյդոյանը  խոսեցին   Տուրիզմի հետազոտական և զարգացման կենտրոնի մասին,  ԵՊՀ ԻՄ-ի շրջանավարտներին և ավարտական կուրսերի ուսանողներին հրավիրեցին մասնակցելու կենտրոնում վճարովի պրակտիկայի (ինտերնշիփի) մրցույթին: