2016թ. ապրիլի 25-ին ԵՊՀ ԻՄ-ի ուսանողական խորհրդի անդամները հանդիպում ունեցան Իջևանի ավագ դպրոցի աշակերտների հետ:

Հանդիպման նպատակն էր աշակերտների հետ «Քառօրյա պատերազմը» թեմայով քննարկում իրականացնելը:

Հանդիպման ընթացքում քննարկվեցին հետևյալ հարցերը.

• Քառօրյա պարտերազմը՝ որպես պատմության մի էջ,
• մերօրյա հերոսները,
• հայ ժողովրդի հավաքականությունն ու հայուհիների դերը պատերազմական գործընթացներում,
• ապագա զինվորի հոգեկերտվածքի ձևավորումը ազգային գաղափարախոսության համատեքստում:

Քննարկվող հարցերը համեմվեցին մեր հերոսացած զինվորների մասին հուզառատ մեջբերումներով, նրանց մարդկային, բարի ու հայեցի բնավորության գծերը բացահայտող պատմություններով, որ ներկայացրել են նրանց հարազատներն ու ծանոթները:

Քննարկման ընթացքում ներկայացվեց Ղարաբաղի կարևորությունը տարածաշրջանում, Ղարաբաղա-ադրբեջանական պատերազմը, դրա ժամանակագրությունը, մեր ունեցած կարուստները:

Ապա ընդգծվեց հայ ժողովրդի միասնականությունն այդ օրերին, ոգու կորովը, համախմբվածությունը: Ներկայացվեց նաև հայուհիների դերը զինվորի դաստիարակման  ու հայրենիքի պաշտպանության գործում, որ ինչպես են իրենց զավակներին դեռ օրորոցից սերմանել.

Դու պստիկ ես, բարով մեծնաս,

Բարով  մեծնաս, զինվոր դառնաս,

Րուրի, Րուրի, Րուրի ջան:

Նշվեց, որ հերոս է և ամեն մի հերոսի կին՝  Սոսե մայրիկը, Սեդա Մելքոնյանը և ուրիշներ:

Զինվորի կերպարում ներկայացվեց ամեն մի հայ, ահել ու ջահել, կին ու տղամարդ, քանզի հայերնիքի պաշտպանությունը չի դնում դերային տարբերություն սեփական հողի վրա:

Դիտարկելով հայ զինվորի հոգեկան նկարագրի  դրսևորումները պատմական մեծ ժամանակի ծիրում՝ ցույց տրվեց, որ հայ զինվորի համար առաջնային եղել և մնում է արժանապատիվ ծառայությունը:

Քննարկման ընթացքում աշակերտները նաև համալսարանականներին ուղղեցին իրենց հետաքրքրող հարցերը և ստացան պատասխաններ: 

Վերջում քննարկման մասնակիցներն արտահայտեցին իրենց գոհունակությունը՝ նախատեսելով կազմակերպել հայրենասիրական թեմաներով քննարկումների շարք:

2015-16 ուստարվա երկրորդ կիսամյակում ԵՊՀ ԻՄ-ի «Սերվիս» մասնագիտության 1-ին և 2-րդ կուրսերի ուսանողները՝ մասնագիտության խորհրդատու Պ.Ասիլբեկյանի, ուսումնական պրակտիկայի ղեկավարներ Լ.Բեգինյանի, Ա.Ուլիխանյանի ուղեկցությամբ, ուսումնական պրակտիկայի շրջանակներում այցելեցին Դիլիջան և Գոշավանք։

Պրակտիկայի նպատակն էր Դիլիջանի և Գետիկի հովտի բնական ու մարդածին ռեկրեացիոն ռեսուրսների ճանաչումը և գնահատումը:

Մեր ուսանողները ճանաչողական այցը սկսեցին Հայաստանի ժողովրդական արվեստի պետական թանգարանի Դիլիջանի մասնաճյուղից։ Հովհաննես Շարանբեյանի անունը կրող այս թանգարանը, որը մշակույթի կարևոր օջախներից է, զբաղվում է հայ ժողովրդական արվեստի արժեքավոր նմուշների ձեռքբերման, պահպանման և ցուցադրման աշխատանքներով։

Այնուհետև ուսանողները եղան Թուֆենկյան Հին Դիլիջան համալիրում, ծանոթացան համալիրի  բազմաբնույթ գործունեությանը, որն իր մեջ ներառում է  ոչ միայն հյուրանոցային, այլ նաև արհեստագործական, առևտրային և թանգարանային ծառայություններ:

 Վերջում ուսանողներն այցելեցին Նոր Գետիկ (Գոշավանք) վանական համալիր, որը Տավուշի մարզի զբոսաշրջային ամենաշատ այցելուներ ունեցող պատմամշակութային հուշարձաններից մեկն է:  

Պրակտիկայի ընթացքում ուսանողները գործնականորեն ամրապնդեցին իրենց տեսական գիտելիքները և բարձր տրամադրությամբ ու ջերմ տպավորությունններով  վերադարձան Իջևան:

2016թ. ապրիլի 24-ին` Հայոց ցեղասպանության  101-րդ տարելիցին, ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղի վարչական և պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմի անդամները, ուսանողներ, Իջևանի քաղաքային իշխանությունների ներկայացուցիչներ, տարբեր կազմակերպությունների ղեկավարներ, բազում քաղաքացիներ միահամուռ շարժվեցին դեպի Իջևանում տեղադրված` Հայոց ցեղասպության զոհերի հիշատակին նվիրված հուշահամալիր, ծաղիկներ ու ծաղկեպսակներ դրեցին հուշարձանին, հարգանքի տուրք մատուցեցին անմեղ զոհերի հիշատակին:

Հուշահամալիրի մոտ մարզի հոգևոր դասի ներկայացուցիչները կատարեցին ոգեկոչման արարողություն:

Պայմանականորեն Հայոց ցեղասպանության սկիզբն է համարվում 1915թ. ապրիլի 24-ը. այդ օրը Կոստանդնուպոլսում ձերբակալվեց մտավորականության սերուցքը ՝ 600 հայազգի մտավորականներ, որոնք հետագայում սպանվեցին աքսորի ճանապարհին. Գրիգոր Զոհրապ, Դանիել Վարուժան, Ռուբեն Զարդարյան, Սիամանթո, Ռուբեն Սևակ,  Երվանդ Սըրմաքեշխանլյան, Ատոմ Յարճանյան, Հովհաննես Հարությունյան և ուրիշներ: Սակայն հայ պատմագիության մեջ որպես Հայոց ցեղասպանության տարեթվեր ընդունված է համարել 1892-1923թթ. որպես Թուրքիայի կառավարող շրջանների՝ Համիդյան Թուրքիայի, ապա Երիտթուրքերի կառավարության կողմից կազմակերպված ցեղասպանություն, որի հետևանքով  զանգվածային տեղահանության ենթարկվեց և բնաջնջվեց Արևմտյան Հայաստանի, Կիլիկիայի և Օսմանյան կայսրության նահանգների հայ բնակչությունը։ Ծիծեռնակաբերդի հուշարձանի 12 քարակոթողները` խորհրդանշում են կորցրած 12 գավառները, որոնք այժմ գտնվում են ժամանակակից Թուրքիայի կազմում:

Երիտթուրքական կառավարությունը, ջանալով պահպանել թուլացած Օսմանյան կայսրության մնացորդները, որդեգրեց պանթուրքիզմի քաղաքականությունը, այն է՝ հսկայածավալ Թուրքական կայսրության ստեղծում, որը, տարածվելով մինչև Չինաստան, իր մեջ կներառեր Կովկասի, Միջին Ասիայի բոլոր թուրքալեզու ժողովուրդներին: Ծրագիրը նախատեսում էր բոլոր ազգային փոքրամասնությունների թյուրքացում և երազելի «Մեծ Թուրանի»-ի ստեղծում՝ Բոսֆորից մինչև Ալթայ։ Այս համատեքստում Արևմտյան Հայաստանի բնիկ հայ ժողովուրդը դիտվում էր որպես գլխավոր խոչընդոտ այս ծրագրի իրականացման ճանապարհին, իսկ չկային հայերը՝ չկար նաև Հայկական հարցը։ Երիտթուրքերը որպես հարմար առիթ օգտագործեցին Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկիզբը: Ծրագրի հեղինակներն էին Թալեաթը (ներքին գործերի նախարար), էնվերը (ռազմական գործերի նախարար), Ջեմալը (Պաղեստինյան ճակատի հրամանատար), Բեհաեդդին Շաքիր բեյը (երիտթուրքական կենտրոնական կոմիտեի անդամ) և ուրիշներ։

Հայոց ցեղասպանությունը նախատեսված էր իրականացնել երեք փուլով, որի առաջին փուլը ապրիլի 24 էր, իսկ երկրորդ փուլը՝ շուրջ 60.000 հայ տղամարդկանց զորակոչը թուրքական բանակ: Բանակ զորակոչված 15-45 տարեկան բոլոր հայ տղամարդի ավելի ուշ, զինաթափվեցին ու սպանվեցին իրենց թուրք զինակիցների կողմից: Երրորդ փուլով թուրք ջարդարարները սկսեցին կոտորել անպաշտպան մնացած հայ բնակչությանը՝ գերազանցապես կանանց, ծերունիներին և երեխաներին։ Կազմակերպվեց մասսայական բռնագաղթ, աքսոր և ջարդ։ Հայերին կա՛մ ստիպում էին ուրանալ քրիստոնեությունը, կա՛մ սպանում էին, կա՛մ ստիպում բռնել գաղթի ուղին։ Արևմտյան Հայաստանի ողջ մնացած հայերը բռնագաղթեցին Միջագետքի անապատներ, հիմնականում՝ Դեր Զոր, որտեղ և բնաջնջվեցին։

Վիճակագրական տվյալների համաձայն` Հայաստանում կոտորվեց 66 քաղաքների և մոտ 2500 գյուղերի հայ բնակչությունը։ Թալանվեց և քանդվեց 2350 եկեղեցի ու վանք։ Ոչնչացվեց 1500 դպրոց ու վարժարան։ Հայությանը հասցվեց 14,5 միլիարդ ֆրանկի վնաս։ Օսմանյան կառավարության կողմից իրականացված Հայոց ցեղասպանության փաստը հիմնավորվել է, ճանաչվել ու հաստատվել ականատեսների վկայություններով, օրենքներով, բանաձևերով և բազմաթիվ նահանգների ու միջազգային կազմակերպությունների որոշումներով:

Հայոց ցեղասպանությունը միջազգային հանրության կողմից դատապարտվել է տարբեր մակարդակներով. այն ընդունել են այնպիսի կազմակերպություններ, ինչպիսիք են Եվրոպայի Խորհուրդը՝ 1998, 2001թթ., Եվրամիությունը՝ Եվրախորհրդարանի բանաձևերով, Հայոց ցեղասպանությունը դատապարտել են 1987, 1998, 2000, 2001, 2002, և 2005թթ. ՄԱԿ-ի մի քանի հանձնաժողովներ, Եկեղեցիների համաշխարհային միությունը և այլն։ Հայոց ցեղասպանությունը դատապարտող բանաձևեր և որոշումներ ունեն Շվեդիայի խորհրդարանը, ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատը, Չիլի և Արգենտինայի Սենատները, Լիտվայի Ասամբլեան, ԵՎրապառլամենտը, Վենեսուելայի Ազգային Ասամբլեան, Լեհաստանի և Նեիդերլանդների խորհրդարանները, Կանադայի համայնքների, Իտալիայի դեպուտատների պալատը և այլն: Ֆրանսիայում և Ուրագվայում օրենքների տեսքով, իսկ Շվեյցարիայում՝ նաև այն ժխտելը դատապարտվում է քրեորեն:

Սակայն առ այսօր` 2016թ. ապրիլի 24-ը, ոճրագործի` Թուրքիայի կողմից պետական մակարդակով անամոթաբար ժխտվում է ցեղասպանություն-ոճիրն այն «տրամաբանությամբ», որ քանի դեռ աշխարհն ամբողջովին չի ճանաչել ու դատապարտել իր գործած ոճիրը, ուրեմն` չկա և ոճիր, ուստի չկա նաև պատիժ:

Այնինչ հայն ապրում է՝ հիշելով իր դարավոր ահռելի ցավը, տագնապն ու սարսափը, հիշում է` պահանջելով Հայոց ցեղասպանության արդարացի ճանաչումն ու հատուցում:

2016թ. ապրիլի 23-ին՝ Հայոց ցեղասպանության 101-րդ տարելիցին ընդառաջ, Իջևանում տեղի ունեցավ մոմավառություն ու ջահերով երթ՝ Իջևանի քաղաքային շատրվանների հրապարակից դեպի Ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիր:

Երթին իրենց ակտիվ մասնակցությունն ունեցան ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղի ուսանողական կառույցների անդամներ, ուսանողներ, աշխատակիցներ, բազմաթիվ քաղաքացիներ, մարզի հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ:

Մասնակիցները վառվող ջահերով, մոմերով, դրոշներով, պաստառներով ու օդապարիկներով ուղևորվեցին Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը հավերժացնող հուշահամալիր՝ հարգանքի տուրք մատուցելու 1915թ.  1.5 միլիոն անմեղ զոհերի հիշատակին:

Երթի ընթացքում մասնակիցները վանկարկում էին ազգային-հայրենասիրական խոսքեր ու արտահայտություններ, պահանջում Հայ դատի արդարացի ճանաչում:

Վերջում ուսանողները օդապարիկները բաց թողեցին երկինք: