Երևանի պետական համալսարանի Իջևանի մասնաճյուղ

ԵՊՀ ԻՄ-ի ընդհանուր տնտեսագիտության ամբիոնի վարիչ, տ. գ. դոկտոր, պրոֆեսոր Հ.Մարզպանյանի հարցազրույցը Հայաստանի ու Արցախի տնտեսության զարգացման հեռանկարների մասին

ԵՊՀ ԻՄ-ի ընդհանուր տնտեսագիտության ամբիոնի վարիչ, տ. գ. դոկտոր, պրոֆեսոր Հ.Մարզպանյանը Հայաստանի ու Արցախի տնտեսության ներկա վիճակի ու զարգացման հեռանկարների շուրջ վերջերս հարցազրույց է տվել «Ազատ Արցախ» թերթին:

Հ. Մարզպանյանի խոսքով` տնտեսագիտությունը առաջին հերթին գիտություն է, բայց նաև մտածելակերպ, որովհետև տարբեր երկրների, հասարակությունների համար տնտեսական պայմանները տարբեր են, չկան միանշանակ լուծումներ:

ԵՊՀ ԻՄ-ի ընդհանուր տնտեսագիտության ամբիոնի վարիչ, տ. գ. դոկտոր, պրոֆեսոր Հ.Մարզպանյանի հարցազրույցը Հայաստանի ու Արցախի տնտեսության զարգացման հեռանկարների մասին

Տնտեսությունը հասարակական օրգանիզմի սիրտն է, և եթե այն կանգ առնի, բնականաբար, մյուս օրգանները չեն աշխատի: Դրա համար յուրաքանչյուր քաղաքացի պետք է ինչ-որ չափով տնտեսագետ լինի, ունենա տնտեսագիտական մտածողություն: Չէ՞ որ յուրաքանչյուրն իր ընտանիքում ինքնին տնտեսագետ է` բյուջե է կազմում, մտածում է` ինչի վրա գումարները ծախսել, ինչն է կարևոր կամ անկարևոր:

«Եթե ամբողջ երկիրը պատկերացնենք որպես մի ընտանիք, բոլորս պետք է հասկանանք, թե ինչպես է երկրում ստեղծվում եկամուտը, որ ճյուղերը առաջնահերթ զարգացման անհրաժեշտություն ունեն, ինչ հեռանկարներ կան և այլն: Գլոբալիզացվող աշխարհում մեզ նման փոքր երկրները պետք է կարողանան գտնել այն շուկաները, որոնք կլինեն գրավիչ և որոնք կապահովեն բարգավաճում: Եթե մենք վերցնենք Սևծովյան ավազանի երկրները, ապա կարող ենք ասել՝ այստեղ երեք հին ազգեր են ապրում՝ հույները, հրեաները և հայերը: Եվ եթե ամենավերջին իրողություններով իրար հետ համեմատում ենք ներկա դրությամբ այս հին ազգերի տնտեսության վիճակը, տեսնում ենք, որ Հունաստանի տնտեսությունն ինչ-որ տեղ փլուզման մատնվեց, որովհետև Հունաստանը, մտնելով Եվրամիություն, ընդունեց միասնական արժույթ՝ եվրո, ինչն էլ նրան տարավ մի գաղափարախոսության, որ կարելի է շատ ծախսել՝ չմտածելով ապագայի մասին: Դա հնարավոր է, բայց ժամանակավոր էֆեկտ է տալիս, քանզի գալիս է ժամանակ, երբ պետք է այդ պարտքերը մարել: Բայց այդ ազգը գտնվեց խելամիտ և հանրաքվեի միջոցով «ոչ» ասաց, այսինքն՝ դուրս է գալիս այդ համակարգից՝ հասկանալով, որ պարտքերի հետագա կուտակումը բնավ տնտեսական բարգավաճում չի ապահովի: Այնպես որ մեր տնտեսության համար, ճիշտ է, պետք են ներդրումներ, բայց եթե մենք ներքին կազմակերպվածություն չունենանք, չհստակեցնենք մեր ազգային տնտեսության գերակայությունները, չենք կարող ունենալ հեռանկարներ»,- ասում է անվանի տնտեսագետը:

Գիտնականի կարծիքով, Իսրայելն ինչ-որ տեղ կարող է մեզ համար օրինակ ծառայել, որովհետև, լինելով նույնպես աշխարհասփյուռ, պատմական ճակատագրով ինչ-որ տեղ մեզ նման չունենալով հողային-տարածքային մեծ ռեսուրսներ, այդ երկրի ժողովուրդը կարողացավ ստեղծել տնտեսապես և ռազմական ուժով հզոր պետություն և հատկապես գիտելիքի վրա հիմնված հասարակություն:

«Հայ ժողովրդի համար կրթությունը, գիտությունը միշտ էլ եղել են բարձրագույն արժեք, այսինքն՝ մենք ունենք անհրաժեշտ ներուժ, որպեսզի մեր երկրում նույնպես կառուցենք գիտելիքի վրա հիմնված տնտեսություն: Այսօր փաստորեն տնտեսության դեմքը որոշում են ոչ թե միլիոնավոր տոննաներով պողպատի, ցեմենտի և այլ նյութերի արտադրությունը, այլ նոր տեխնոլոգիաների, նոր ճյուղերի զարգացումը, որոնք ապահովում են հսկայական եկամուտներ»,- գտնում է Հ. Մարզպանյանը:

Անդրադառնալով Հայաստանի տնտեսական վիճակին` զրուցակիցը նշեց, որ մենք 3-րդ հազարամյակ ենք մտել աճի բավականին բարձր տեմպերով: 21-րդ դարի առաջին տարիներին ՀՀ-ում ապահովվում էր մինչև 10-12 տոկոս տնտեսական աճ:

Բայց 2008 թվականից աշխարհում սկսվեց ֆինանսատնտեսական ճգնաժամը, որն ազդեց բոլոր երկրների, հատկապես փոքր և դեռևս տնտեսապես կայունություն չունեցող Հայաստանի վրա: Այդ պատճառով մեզ մոտ ի հայտ եկան լուրջ դժվարություններ, տնտեսական անկում, և դա ուղեկցվեց սոցիալական հետևանքներով. մարդկանց մի մասը դարձավ գործազուրկ, մի մասը հայտնվեց աղքատության մեջ, իսկ որոշ մասն էլ հուսահատվելով թողեց-հեռացավ երկրից:

«Բայց պետք է տեսնել, որ մեր երկիրն ունի անհրաժեշտ ներուժ, և հուսահատվել պետք չէ: Շատ ոլորտներում արդեն ունենք լավ փորձ, առաջադիմություն: Վերցնենք թեկուզ շինարարությունը. շատերը, հավանաբար, հիշում են, թե անցյալ դարի 90-ական թվականներին ինչ վիճակում էին մեր մայրաքաղաքը, մեր ճանապարհները: Մի քանի տարվա ընթացքում ունեցանք շինարարության բուռն զարգացում: Եվ սա ոչ միայն մեզ է բնորոշ, այլև բոլոր զարգացած երկրներին: Արաբական երկրները շինարարության հաշվին են զարգացել: Դա այն ճյուղն է, որը պետք է շարունակել զարգացնել, որովհետև եթե մենք ունենք համապատասխան ենթակառուցվածքներ՝ ճանապարհներ, շենքեր, հյուրանոցներ և այլն, ապա կարող ենք ունենալ նաև տնտեսության աճի համար կայուն նախադրյալներ»,- ասում է Հ. Մարզպանյանը:

Հիմնավորելով իր այս կարծիքը` տնտեսագետը գտնում է, որ թեպետ Հայաստանը ռեսուրսներով աղքատ երկիր է, սակայն զարգանալու իրական հնարավորություններ ունի: 100-120 տարի առաջ այն տարածքները, որտեղ նավթ էր հայտնաբերվում, անվանում էին Աստծո կողմից անիծված տարածքներ, որովհետև այդտեղ ոչ կենդանիներ էին արածում, ոչ էլ հնարավոր էր գյուղատնտեսությամբ զբաղվել: Սակայն անցավ որոշ ժամանակ, և ստեղծվեց ճիշտ հակառակ պատկերացումը. դա Աստծո շնորհն է, որ տրվել է արաբական երկրներին, որտեղ մեծ քանակությամբ նավթ կա:

Բայց փոխարենը մենք ունենք մարդկային, ինչպես նաև այլ տիպի՝ ոչ վառելիքային կամ ոչ մետաղական ռեսուրսներ: Հայաստանը ջրով, շինաքարով և այլ շինանյութերով հարուստ երկիր է: Մեր ամենամեծ հարստությունը, որ Աստված տվել է, բնությունն է: Ամենաարևոտ երկրներից մեկն ենք, իսկ ապագան պատկանում է ոչ թե նավթի վրա հիմնված, այլ արեգակի և բնության այլ հնարավորությունների օգտագործմամբ ստեղծված էներգիային:

Այսօր Եվրամիությունը կարողանում է զարգանալ այնպես, որ էներգիայի մոտ կեսն այլևս չի ստանում նավթի և գազի այրումից, անգամ հրաժարվել է Ռուսաստանից ներմուծվող գազից ու նավթից: Եվրոպական երկրներն ունեն էներգիայի այլ աղբյուրներ, ինչպես արեգակնային, քամու, ատոմային և այլն: Այս առումով Հայաստանում ևս ապագան պատկանում է գիտելիքի վրա հենված տնտեսությանը:

«Այսինքն՝ մենք մեր հասարակության օրգանիզմը պետք է ուժեղացնենք գիտելիքի և դրա պրակտիկ կիրառման շնորհիվ: Հետևաբար, հայրենասիրությունը ոչ միայն զենքը վերցնել և հայրենիքը պաշտպանելն է (դա, իհարկե, անվերապահորեն այդպես է), այլ նաև իր երկրի տնտեսության զարգացման գործում անձնական ներդրում ունենալը»,-ասում է Հ. Մարզպանյանը` հավելելով, որ ընտանիքի բարեկեցությունը պետք է համահունչ լինի հասարակության բարեկեցությանը, քանզի պետությունը դրանով է դառնում ուժեղ:

Տնտեսության մեջ կան բազմաթիվ օրինակներ, երբ թռիչքներ են կատարվում: Օրինակ՝ ոչ մեկի մտքով չէր անցնում, որ անապատային գոտում գտնվող մի երկիր, որպիսին Արաբական Միացյալ Էմիրաթներն է՝ շատ վատ բնակլիմայական պայմաններով, կդառնար աշխարհի ամենազարգացած պետություններից մեկը: Կամ էլ Սինգապուրի նման փոքր երկիրը կարող էր կարճ ժամանակում ապահովել շատ բարձր կենսամակարդակ:

Այս օրինակների շեշտադրումով Հ. Մարզպանյանը կարծում է, որ Հայաստանն իր տարածքով, բնակչությամբ, մարդկային ներուժով նման է Սինգապուրին, Իսրայելին կամ Շվեյցարիային:

«Եթե մենք ճիշտ կարողանանք օգտագործել առկա ներուժը, համոզված եմ, մեր երկրի տնտեսությանը մեծ թռիչք է սպասվում, և ապրելու ենք շատ ավելի բարեկեցիկ հասարակության մեջ»,- ասում է անվանի տնտեսագետը:

Աղբյուրը` ԱԶԱՏ ԱՐՑԱԽ 

Օտար լեզվով դասախոսություններ կարդացին Ընդհանուր մաթեմատիկայի և բնագիտության ամբիոնի դասախոսները

2015թ. նոյեմբերի 18-ին «Կիրառական մաթեմատիկա և ֆիզիկա» մասնագիտության 4-րդ կուրսում ռուսերեն լեզվով դասախոսություն կարդաց Ընդհանուր մաթեմատիկայի և բնագիտության ամբիոնի ասիստենտ, ֆ.մ.գ.թ. Կ.Հովսեփյանը:

Դասախոսության թեման էր «Վերջավոր և անվերջ չափանի կոմպակտ օպերատորների սահմանումները և հատկությունները»:

Դասի ընթացքում ցույց տրվեց, որ կոմպակտ օպերատորները իդեալ են գծային սահմանափակ օպերատորների բազմությունում:

Օտար լեզվով դասախոսություններ կարդացին Ընդհանուր  մաթեմատիկայի և բնագիտության ամբիոնի դասախոսները

Ներկայացվեց կոմպակտ օպերատորների բազմության լրիվությունը: Դասական մաթեմատիկական անալիզի թեորեմները կիրառվեցին միավոր օպերատորների կոմպակտությունը վերջավոր չափանի տարածության մեջ և ոչ կոմպակտությունը անվերջ չափանի տարածության մեջ ցույց տալու համար:

Դասախոսության վերջում տեղի ունեցավ ակտիվ քննարկում:

Նոյեմբերի 19-ին ԵՊՀ ԻՄ-ի բնական գիտությունների ֆակուլտետի «Ինֆորմատիկա և կիրառական մաթեմատիկա» մասնագիտության 3-րդ կուրսում ռուսերեն լեզվով դասախոսություն կարդաց Ընդհանուր մաթեմատիկայի և բնագիտության ամբիոնի դոցենտ, ֆ.մ.գ.թ. Վ.Նավոյանը:

Օտար լեզվով դասախոսություններ կարդացին Ընդհանուր  մաթեմատիկայի և բնագիտության ամբիոնի դասախոսները

Ներկա էր Ընդհանուր մաթեմատիկայի և բնագիտության ամբիոնի վարիչ Ա.Ցուցուլյանը:

Դասախոսության թեման էր «Անիսկական ինտեգրալների մոտավոր հաշվումը» (“Приближенное вычисление несобственных интегралов”):

Դասի ընթացքում ուսանողներին ներկայացվեց առաջին և երկրորդ սեռի անիսկական ինտեգրալների մոտավոր հաշվումը:

Քննարկվեցին անվերջ սահմաններով անիսկական ինտեգրալների հաշվման մեթոդները, կիրառվեցին քառակուսացման բանաձևերը` ինտեգրալները տրված ճշտությամբ հաշվելու համար:

Երկրորդ սեռի անիսկական ինտեգրալները հաշվելիս շեշտվեց ինտեգրալի գլխավոր արժեքը Կոշիի իմաստով հաշվելու դեպքը: Բերվեց նաև եզակիությունների ադիտիվ անջատման Կանտորովիչի մեթոդը:

Օտար լեզվով դասախոսություններ կարդացին Ընդհանուր  մաթեմատիկայի և բնագիտության ամբիոնի դասախոսները

Դասախոսության վերջում ուսանողների մասնակցությամբ ծավալվեց ակտիվ քննարկում:

Սեղանի թենիսի մասնաճյուղային առաջնություն` նվիրված Ուսանողների միջազգային օրվան

2015թ. նոյեմբերի 18-ին ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղում կայացավ սեղանի թենիսի մասնաճյուղային առաջնություն` նվիրված Ուսանողների միջազգային օրվան:

Առաջնությանը մասնակցում էին թվով 15 մարզիկ-մարզուհիներ:

Սեղանի թենիսի մասնաճյուղային առաջնություն`  նվիրված Ուսանողների միջազգային օրվան

Խաղերն անցկացվեցին շրջանաձև եղանակով:

Սեղանի թենիսի մասնաճյուղային առաջնություն`  նվիրված Ուսանողների միջազգային օրվան

Տղաներից եզրափակիչ դուրս եկան Հեռակա ուսուցման բաժնի «Տնտեսագիտության տեսություն» մասնագիտության երրորդ կուրսի ուսանող Շավարշ Կիրակոսյանը և «Սերվիս» մասնագիտության երկրորդ կուրսի ուսանող Անդրանիկ Ղալթախչյանը:

Սեղանի թենիսի մասնաճյուղային առաջնություն`  նվիրված Ուսանողների միջազգային օրվան

2:0 հաշվով հաղթելով մրցակցին` Շավարշ Կիրակոսյանը գրավեց առաջին տեղը:

Աղջիկներից առաջին տեղը գրավեց «Մանկավարժություն և հոգեբանություն» մասնագիտության երրորդ կուրսի ուսանողուհի Աննա Հարությունյանը` 2:1 հաշվով հաղթելով «Անգլերեն լեզու և գրականություն» մասնագիտության առաջին կուրսի ուսանողուհի Էմիլիա Փայտյանին:

Հաղթողները տնօրենության կողմից պարգևատրվեցին հուշանվերներով:

Ուսանողների միջազգային օրվան նվիրված միջոցառում

2015թ. նոյեմբերի 18-ին ԵՊՀ ԻՄ-ի կիրառական արվեստի ֆակուլտետի դահլիճում տեղի ունեցավ Ուսանողների միջազգային օրվան նվիրված գրական-երաժշական միջոցառում, որը նախաձեռնել և կազմակերպել էր մասնաճյուղի ուսանողական խորհուրդը:

Ուսանողների միջազգային օրվան նվիրված միջոցառում

Ներկա էին ԵՊՀ ԻՄ-ի վարչական և պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմի ներկայացուցիչներ, ուսանողներ, մարզի հոգևոր ոլորտի ներկայացուցիչներ, Իջևանում տեղակայված N զորամասի նվագախմբի տղաները, ծնողներ, հյուրեր:

Ուսանողների միջազգային օրվան նվիրված միջոցառում

Միջոցառումն սկսվեց տերունական աղոթքով, ապա բացման խոսք ասաց Ուսանողական խորհրդի նախագահ Ռազմիկ Հովսեփյանը` շնորհավորելով իրենց` ուսանողների տոնը, նշելով, որ ուսանողությունը հասարակության շարժիչ ուժն է, պետության հզորության ու քաղաքացու բարեկեցության գրավականը, ըստ այդմ` ուսանողներին հորդորեց լինել առավել ուսումնատենչ, նպատակասլաց, շեշտեց, որ ուսխորհուրդը ամեն ինչ կանի, որ ավելի հետաքրքիր դարձնի ուսանողական առօրյան:

Ուսանողների միջազգային օրվան նվիրված միջոցառում

Այնուհետև մասնաճյուղի շնորհալի ուսանողները հանդես եկան համապատասխան բանաստեղծություններով ու երգերով, պարային գեղեցիկ կատարումներով:

Ուսանողների միջազգային օրվան նվիրված միջոցառում

Տոնական դահլիճում թևածեց սիրո մեղեդին, բեմի վրա ալիքվեց նաիրյան աղջկա հեզաճկուն պարը, և պտույտ գործեց շնորհագեղ զույգի խելահեղ վալսը:

Ուսանողների միջազգային օրվան նվիրված միջոցառում

Ազգային-հայրենասիրական երգերով ու երաժշտական խրոխտ կատարումներով ուսանողներին միացան Իջևանում տեղակայված զորամասի նվագախմբի տղաները:

Ուսանողների միջազգային օրվան նվիրված միջոցառում

Միջոցառումը եզրափակվեց մասնաճյուղի տնօրեն Ս.Առաքելյանի ելույթով:

Ուսանողների միջազգային օրվան նվիրված միջոցառում

Ուսանողների միջազգային օրվա կապակցությամբ տնօրենը ողջունեց ու շնորհավորեց բոլոր ուսանողներին, շնորհակալություն հայտնեց կազմակերպված միջոցառման համար, մասնավորապես նշեց, որ երիտասարդությունը բավականին գեղեցիկ, հրաշալի տարիք է, ուսանողական տարիները մարդու կյանքի լավագույն և անմոռանալի տարիներն են, ուսանողներին կոչ արեց լիարժեք ապրել այս կյանքը, մինչև վերջին կաթիլը վայելել ուսանողական տարիները, լինել լավատես, երբևէ չկորցնել վաղվա լավ օրվա` պայծառ գալիքի հանդեպ հավատը:

Միջոցառման բոլոր լուսանկարները տե՛ս Պատկերասրահում:

Բացվեց Ուսանողների միջազգային օրվան նվիրված ցուցահանդեսը

2015թ. նոյեմբերի 17-ին Իջևանի քաղաքային պատկերասրահում բացվեց ԵՊՀ ԻՄ-ի կիրառական արվեստի ֆակուլտետի դասախոսների ստեղծագործությունների ցուցահանդեսը` նվիրված Ուսանողների միջազգային օրվան:

Բացվեց Ուսանողների միջազգային օրվան նվիրված ցուցահանդեսը

Ցուցահանդեսի հանդիսավոր բացմանը մասնակցում էին ԵՊՀ ԻՄ-ի տնօրեն Ս.Առաքելյանը, մասնաճյուղի վարչական և պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմի ներկայացուցիչներ, Իջևանում տեղակայված N զորամասի զինվորներ` զորամասի հրամանատարի տեղակալ, փոխգնդապետ Հ.Սահակյանի գլխավորությամբ, Իջևանի քաղաքապետարանի կրթության և մշակույթի հարցերով պատասխանատու Լ.Ղալումյանը, քաղաքային պատկերասրահի աշխատակիցներ, ուսանողներ, լրագրողներ, հյուրեր, այցելուներ:

Բացվեց Ուսանողների միջազգային օրվան նվիրված ցուցահանդեսը

Բացման խոսքով հանդես եկան ՀՀ նկարիչների միության անդամ, ԵՊՀ ԻՄ-ի գծանկարի, գունանկարի և քանդակի ամբիոնի դոցենտ, ցուցահանդեսի անմիջական կազմակերպիչ Հ.Ասատրյանը և մասնաճյուղի տնօրեն Ս.Առաքելյանը` ողջունելով բոլոր մասնակիցներին, ներկայացնելով ցուցահանդեսի կազմակերպման նպատակը, այն է` Ուսանողության միջազգային օրվա առթիվ դասախոսների կողմից գեղեցիկ նվեր մատուցել իրենց սիրելի ուսանողներին, շնորհավորելով նրանց տոնը, հղելով բարեմաղթանքներ:

Ողջույնի, շնորհավորանքի ու երախտիքի խոսք ասացին Իջևանի քաղաքապետարանի կրթության և մշակույթի հարցերով պատասխանատու Լ.Ղալումյանը, Իջևանում տեղակայված զորամասի հրամանատարի տեղակալ, փոխգնդապետ Հ.Սահակյանը:

Բացվեց Ուսանողների միջազգային օրվան նվիրված ցուցահանդեսը

Ցուցասրահում ներկայացված էին Կիրառական արվեստի ֆակուլտետի դասախոսների շուրջ 60 բազմաոճ ու բազմաժանր (գեղանկար, գրաֆիկական աշխատանք, գոբելեն, կոլաժ, բնանկար, նատյուրմորտ և այլն) աշխատանքներ:

Բացվեց Ուսանողների միջազգային օրվան նվիրված ցուցահանդեսը

Ցուցահանդեսը, որ կազմակերպված էր բարձր մակարդակով, գեղագիտական հաճույք պատճառեց թե՛ ուսանողներին և թե՛ բոլոր այցելուներին: Այն կտևի մեկ շաբաթ: