Երևանի պետական համալսարանի Իջևանի մասնաճյուղ

Մասնաճյուղում իրականացվեց «Ինքնավերլուծության իրականացում. ՈԱԱԿ մոտեցումներ» թեմայով վերապատրաստման դասընթաց

2015թ. ապրիլի 25-ին ԵՊՀ ԻՄ-ի տնօրենի խորհրդական Ա.Մակարյանը մասնաճյուղի տարբեր ստորաբաժանումների 34 աշխատակիցների համար իրականացրեց «Ինքնավերլուծության իրականացում. ՈԱԱԿ մոտեցումներ» թեմայով վերապատրաստման դասընթաց:

Վերապատրաստման դասընթացի նպատակն էր ներկայացնել ինքնավերլուծության իրականացման կարևորությունը մասնաճյուղում իրականացվող մասնագիտությունների կրթական ծրագրերի, ուսանողների ուսումնառության որակի բարելավման գործում, զարգացնել մասնակիցների` ինքնավերլուծություն իրականացնելու կարողությունները:

Դասընթացի ժամանակ պրեզենտացիայի ուղեկցությամբ քննարկվեցին հետևյալ առանցքային հարցերը.

• ի՞նչ է ինքնավերլուծությունը,

• ինքնավերլուծության նպատակները,

• ինքնավերլուծության կազմակերպումը,

• փորձագիտական գնահատման մոտեցումները,

• ինքնավերլուծության իրականացման քայլերը,

• գործնական խորհուրդներ ինքնավերլուծություն իրականացնողներին:

Ներկայացվեց, որ ինքնավերլուծությունն իրականացվում է հաստատության կամ ՄԿԾ-ի շրջանակներում՝ գնահատելու, թե արդյոք բուհի մատուցած կրթական ծառայությունները, ինչպես նաև ՄԿԾ-ները ծառայում են նախանշված կրթական նպատակներին և ուսումնառության վերջնարդյունքներին:

Մատնանշվեցին ինքնավերլուծության հիմնական նպատակները `

• խթանել պարտավորվածությանը՝ իրականացնելով ներքին և արտաքին գնահատումների արդյունքում ձեռք բերված երաշխավորումները,

• գնահատվող հաստատության կամ ՄԿԾ-ի համար ապահովել տեղեկատվության համապատասխան հիմքեր` որոշումներ կայացնելու (պլանավորման) համար,

• ապահովել գրավոր նյութեր, որոնք կարող են օգտագործվել թե՛ արտաքին փոխդիտարկման և թե՛ հաստատությունը ամբողջությամբ գնահատելու ժամանակ:

Ինքնավերլուծության համար կարևորվեցին օբյեկտիվ, կառավարելի լինելու և զարգացման ուղղությամբ գնալու գործոնները:

Նախանշվեցին ինքնավերլուծութան իրականացման համար անհրաժեշտ պայմանները.

• աշխատանքային խմբի ձևավորում,

• ինքնավերլուծություն իրականացնող խմբին ներկայացվող պահանջների սահմանում և նրա ձևավորում,

• ինքնավերլուծություն իրականացնող խմբի գործառույթների պարզաբանում,

• չափանիշների և չափորոշիչների մեկնաբանությանը /ՈԱԱԿ-ի հետ /,

• առաջացող դժվարությունների քննարկում,

• լավագույն փորձի ուսումնասիրում և այլն:

Ներկայացվեցին ինքնավերլուծություն իրականացնող խմբի հիմնական գործառույթները.

• ինքնավերլուծության գործընթացի կազմակերպում,

• դերերի, պատասխանատվությունների և ռեսուրսների բաշխում,

• անհրաժեշտ տեղեկատվության հավաքագրում և տարածում (սոցհարցումներ, քննարկումներ, ներկայացումներ և այլն),

• ստացված տեղեկատվության մշակում,

• արդյունքների մեկնաբանում և հիմնավորում,

• վերլուծության իրականացում,

• մասնակցություն հիմնական աշխատանքային խմբի կողմից կազմակերպվող միջոցառումներին (չափորոշիչների, վերլուծության արդյունքների քննակումներ և այլն):

«Ինքնավերլուծության իրականացում. ՈԱԱԿ մոտեցումներ» թեմայով վերապատրաստման դասընթացը բավականին խորն էր ու բովանդակալից. այն մեծապես նպաստեց մասնակիցների` ինքնավերլուծություն իրականացնելու կարողությունների զարգացմանը:

«Գիտահետազոտական աշխատանք կատարելու հիմնական սկզբունքները» մեթոդական ձեռնարկի ներկայացում և սեմինար

2015թ. մայիսի 2-ին` ժամը 12:00-ին, ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղի գրադարանում տեղի կունենա «Գիտահետազոտական աշխատանք կատարելու հիմնական սկզբունքները» մեթոդական ձեռնարկի ներկայացում:

Այն կներկայացնեն գրքի 4 համահեղինակներից ԵՊՀ ԻՄ-ի տուրիզմի կառավարման և մշակութաբանության ամբիոնի վարիչ, ա.գ.թ., դոցենտ Գուրգեն Հովհաննիսյանը և ԵՊՀ ՈՒԳԸ-ի նախագահ, ԵՊՀ հայոց պատմության ամբիոնի ասպիրանտ Միքայել Մալխասյանը:

Գրքի ներկայացումից հետո տեղի կունենա սեմինար ուսանողների և երիտասարդ գիտնականների համար:

Հասանելի է նաև ձեռնարկի էլեկտրոնային տարբերակը:

Մոմավառություն ու ջահերով երթ` Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին

2015թ. ապրիլի 25-ին Իջևանի քաղաքային շատրվանների հրապարակում մասնաճյուղի հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետի «Անգլերեն լեզու և գրականություն» մասնագիտության առաջին կուրսի ուսանողները կազմակերպել էին փոքրիկ միջոցառում` նվիրված Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին:

Ուսանողները միջոցառման ընթացքում կատարեցին անդրադարձ հայ ժողովրդի պատմության արյունոտ էջերին: Հակիրճ բեմադրվեց թուրք հրոսակների կողմից սրատված մի ընտանիքի պատմություն ու արհավիրքից փրկվածների շնորհիվ հայ ազգի հարությունը:

Միջոցառումից հետո տեղի ունեցավ ջահերով երթ` Իջևանի քաղաքային շատրվանների հրապարակից դեպի Ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիր:

Երթին ակտիվ մասնակցություն ունեցան ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղի ուսանողական խորհրդի անդամներ, ուսանողներ, բազմաթիվ քաղաքացիներ, ովքեր վառվող ջահերով, մոմերով, ծաղիկներով ու օդապարիկներով ուղևորվեցին Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին նվիրված հուշահամալիր՝ հարգանքի տուրք մատուցելու 1915թ. 1.5 միլիոն անմեղ զոհերի հիշատակին:

Մասնակիցները երթի ընթացքում վանկարկում էին ազգային գաղափարական արտահայտություններ, աշխարհից պահանջում Հայ դատի արդարացի ճանաչում:

Վերջում ուսանողները օդապարիկները բաց թողեցին երկինք:

Հայոց ցեղասպանության անմեղ զոհերի հիշատակին

2015թ. ապրիլի 24-ին ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղում տեղի ունեցավ Հայոց ցեղասպանության անմեղ զոհերի հիշատակին նվիրված միջոցառում, որը կազմակերպել էր մասնաճյուղի ուսանողական խորհուրդը:

Ուղիղ հարյուր տարի առաջ, այդ օրը` 1915թ. ապրիլի 24-ին, մի գիշերվա ընթացքում բանտարկվեցին ու աքսորվեցին հայ լավագույն մտավորականները, քաղաքական գործիչները, արվեստագետները, հրապարակախոսներն ու գրողները:

Աքսորյալների մեծ մասը զոհ գնաց թուրք պաշտոնյաների, քուրդ ցեղապետների և գյուղերից ու քաղաքներից գումարված անհամար խուժանի խոշտանգումներին: Դեր Ձորի անապատում փռվել էին ծերերի, անմեղ մանուկների և կանանց անշունչ մարմինները…

Գրիչն անզոր է նկարագրելու այն խոշտանգումները, որոնց ենթարկվեցին Գր. Զոհրապը, Դ. Վարուժանը, Սիամանթոն, Ռ. Սևակը, Թլկանտինցին, Երուխանը և այլ մեծանուն մարդիկ:

Եվրոպական տերությունների աչքի առաջ տեղի էր ունենում Մեծ եղեռնը` 20-րդ դարի առաջին ազգասպանությունը:

Աշխարհի հնագույն ժողովուրդներից մեկն էր իր հայրենի բնօրրանում կոտորվում:

«Հոգեվարքի և հույսի ջահեր» շարքը բացող «Մահվան տեսիլք» բանաստեղծության մեջ Սիամանթոն ուրվագծում է այդ կոտորածի իրական պատկերը.

Կոտորա՜ծ, կոտորա՜ծ, կոտորա՜ծ…
Քաղաքներուն մեջ և քաղաքներեն դո՜ւրս,
Եվ բարբարոսներն արյուններով կը դառնան,
Մեռելներուն և ոգեվարներուն վրայեն,
Ագռավներու բազմություններ կ’անցնեն վեհեն,
Արյունոտ բերաններով ու գինովի քրքիջներով…

Օ՜, պատուհանները փակեցեք ու աչքերնիդ ալ,
Կոտորա՜ծ, կոտորա՜ծ, կոտորա՜ծ…

Կոտորածը ոչ միայն դառնում է ասելիքը խտացնող բառ-խորհրդանշան, այլև ստանում կենսական բովանդակություն: Քանի որ հայերին ստրկացնելը, նրանց ոգին ու միտքը սպանելը պարզապես անհնարին էր, թուրք-բորենիները որոշեցին ֆիզիկական բնաջնջման միջոցով հասնել հարցի լուծման արյունոտ վերջաբանին, որը նրանց այդպես էլ չհաջողվեց:

Ժողովրդի մի մասը հերոսական կռիվներով ու մաքառումներով փրկվեց կոտորածներից՝ ապաստան գտնելով Արևելյան Հայաստանում և Ռուսաստանի զանազան քաղաքներում, իսկ մյուս մասը սփռվեց աշխարհով մեկ ՝ ստեղծելով հայկական սփյուռք: Քչերը փրկվեցին:

Դա փրկություն էր, որը ոչ թե ուրախություն էր ծնում, այլ ափսոսանք: Ափոսանք մարդկային կորստի, որ գալիս է ամենազազրելի հանցանքից՝ եղեռնից:

Այնուամենայնիվ Հայաստանը՝ առանց հայերի, իսկ հայը արցունքի ծովից ժպտաց:

Եվ այսօր` 2015թ. ապրիլի 24-ին, հայն ապրում է՝ հիշելով իր հարյուրամյա ցավը, տագնապն ու սարսափը, Հայոց ցեղասպանության արդարացի ճանաչման պահանջով:

ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղի ակտիվ ուսանողները պատրաստել էին հարյուրամյա Հայոց ցեղասպանության «Հիշում եմ և պահանջում» կարգախոսի խորհրդանիշ-անմոռուկներ և պաստառներ:

Միջոցառմանը ներկա համալսարանականներն իրենք այդ անմոռուկները փակցրին պաստառներին:

Այնուհետև բոլորը` մասնաճյուղի վարչական և պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմի անդամները, ուսանողներ, Իջևանի քաղաքային իշխանությունների ներկայացուցիչներ, տարբեր կազմակերպությունների ղեկավարներ, բազում քաղաքացիներ միահամուռ շարժվեցին դեպի Իջևանում տեղադրված Հայոց ցեղասպության զոհերի հիշատակին նվիրված հուշահամալիր, ծաղիկներ ու ծաղկեպսակներ դրեցին հուշարձանին, հարգանքի տուրք մատուցեցին անմեղ զոհերի հիշատակին:

Աշխարհահռչակ հայ նկարիչ Արշիլ Գորկուն նվիրված գրական ցերեկույթ

2015թ. ապրիլի 22-ին` Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի կապակցությամբ, Իջևանի քաղաքային պատկերասրահում տեղի ունեցավ եղեռնից մազապուրծ, ամերիկահայ աշխարհահռչակ նկարիչ Արշիլ Գորկուն նվիրված գրական ցերեկույթ, որը կազմակերպվել էր Տուրիզմի կառավարման և մշակութաբանության ամբիոնի ասիստենտ Ա.Ուլիխանյանի կողմից:

Ցերեկույթին ներկա էին ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղի վարչական և պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմի ներկայացուցիչներ, արվեստագետներ, ուսանողներ, հյուրեր, մասնակցում էին «Կիրառական արվեստ» մասնագիտության երրորդ կուրսի ուսանողները:

Բացման խոսքով հանդես եկավ Ա.Ուլիխանյանը` ընդհանուր գծերով անդրադառնալով Արշիլ Գորկու արվեստին, նրանում արտահայտված հիմնական մոտիվներին, ընդգծելով նրա վաստակը ամերիկյան և առհասարակ համաշխարհային արվեստի մեջ:

Ապա մասնակիցները ներկայացրին Վանում ծնված ամերիկահայ նկարիչ Արշիլ Գորկու կյանքն ու անցած ստեղծագործական ուղին, որի վրա ամենախոր ազդեցությունն է ունեցել Հայոց ցեղասպանությունը:

Անդրադարձ կատարվեց Արշիլ Գորկու արվեստի առանձնահատկություններին, վերջինիս ունիվերսալ բնույթին:

Ամերիկայում նրան անվանում էին «Ամենաինտերնացիոնալ նկարիչ», «20-րդ դարի ինտելեկտուալ հեղափոխության զավակ»: Ոստանիկ Ադոյանի անունը քչերն էին լսել: Նա իր համար մի նոր անուն էր ընտրել` Արշիլ Գորկի և հենց այս անունով էլ հայտնի դարձավ ողջ աշխարհին որպես անցած հարյուրամյակի մեծագույն նկարիչներից մեկը:

Աշխարհահռչակ ամերիկահայ նկարիչ Արշիլ Գորկին (հայկական անունը՝ Ոստանիկ Սեդրակի Ադոյան) ծնվել է 1904թ. ապրիլի 22-ին Վանա լճի ափին գտնվող Խորգոմ գյուղում: Մկտության անունը Մանուկ Ոստանիկ Ադոյան է:

Նախնական կրթություն ստացել է Խորգոմի և Վանի հայկական դպրոցներում: Վանի ինքնապաշտպանության ժամանակ Գորկին օգնում էր աշխարհազորայիններին: Սակայն, երբ ռուսական բանակը Վանից դուրս է եկել, բոլոր հայերի նման Ոստանիկը ՝ մոր՝ Շուշանիկ Տեր-Մարտիրոսյանի և երեք քույրերի հետ 1915թ. հունիսի 15-ին գաղթում է Էջմիածին, ապա տեղափոխվում Երևան։ Ոստանիկը սովորում է Երևանի թեմական դպրոցում, որտեղ ուսանում է նկարչություն և փայտի փորագրություն։ 1916թ. մեծ քույրերը մեկնում են ԱՄՆ, 1919թ. սովից մահանում է մայրը։ Ոստանիկը և քույրը տեղափոխվում են Թիֆլիս, հետո Բաթում, իսկ 1920թ. մեկնում են ԱՄՆ։

1922թ. ընդունվում է Բոստոնի նկարչական դպրոց։ Երբ ընդունվում է Բոսթոնի Գեղարվեստի և դիզայնի դպրոց, փոխում է Մանուկ Ոստանիկ Ադոյան անունը` դառնալով Արշիլ Գորկի:

Մանուկը Գորկի ազգանունը վերցնում է ռուս գրող Մաքսիմ Գորկու ազգանունից, որին պաշտում էր և, նրա կարծիքով, մեծ հումանիստի և իր կյանքի պատմությունները բավականին նման են:

Ինչու՞ է մարդ փոխում իր անունը: Այս հարցին պատասխանելու համար անհրաժեշտ է իմանալ Արշիլ Գորկու պատմությունը, ավելի ճիշտ` նայել Թուրքիայի պատմության ամենամութ ժամանակաշրջանին:

Մանուկի երկրորդ անունը` Ոստանիկը, մնաց 1915թ. ցեղասպանության ժամանակ ավերված ու թալանված Վանի ավերակների տակ: Մանուկը, ով ցեղասպանությունից հետո փախել էր Երևան, այնուհետև` 1920թ., ԱՄՆ, ինչպես ռուսական ղեկավարության տակ գտնվող Հայաստանում, այնպես էլ ԱՄՆ-ում «այն հայերից» էր, ում մատնացույց էին անում: Իսկ Բոսթոնում նկարչության մասնավոր դասերի առաջին ուսուցիչը Մանուկին ասել էր, որ հայն ԱՄՆ-ում չի կարող նկարիչ դառնալ:

Մանուկն ակադեմիա ընդունվում է Արշիլ Գորկի անունով, բոլորը նրան ճանաչում էին որպես Ռուսաստանից փախած վրացի, գրող Մաքսիմ Գորկու հեռավոր բարեկամ: Գորկին արվեստի շրջանակ անցել է կեղծ անցյալով:

1924թ. տեղափոխվում է Նյու Յորք, սկզբում սովորում է Ազգային Ակադեմիայում, ապա Արվեստի Կենտրոնական դպրոցում, որտեղ էլ 1926-ից 5 տարի դասավանդում է գծանկար և գեղանկար։ 1933թ. միանում է նկարիչներին օգնության կառավարական ծրագրին (PWAP) և պատվերով ստեղծում Նյու Յորքի օդանավակայանի որմնանկար պանոն։ 1935թ. ամուսնանում է Մարնի Ջորջի հետ, սակայն մեկ տարուց ամուսնալուծվում է։ 1939թ.մասնակցում է Նյու Յորքի համաշխարհային ցուցահանդեսի դեկորատիվ աշխատանքներին։ 1941թ. ամուսնանում է Ագնես Մակգրոդերի հետ։

Վերջինս 2 դուստրերի հետ լքում է Գորկուն: 1945թ. նկարիչը տեղափոխվում է Ռոքբուրի Կոնեկտիկուտ։ 1946թ. այրվում են արվեստանոցը, 36 նկար և գրադարանը։ Նույն թվականին տանում է քաղցկեղի վիրահատություն։

1948թ. ավտովթարից վնասվում է ողնաշարը, որի պատճառով աջ ձեռքը դառնում է անաշխատունակ։ Չդիմանալով վերջին տարիների դժվարություններին` 1948թ. Գորկին ինքնասպան եղավ և հրաժեշտ տվեց կյանքին, Ամերիկային, Հայաստանին, երկրին, որը նա պաշտում էր:

Հայկական պարերն ու երգերը նրա համար միակ խթանն էին, իսկ մայրենի լեզուն օգնում էր մտածել գեղեցիկի մասին: Հատվածներ էր երգում «Անուշ» օպերայից, խնայում էր սննդի փողը, որպեսզի հայ գրողների գրքեր գնի: Գորկին աղքատ կյանք էր վարում, թեև այդ մասին երբեք և ոչ մի տեղ չէր խոսում:

Նրա լավագույն աշխատանքներից են` «Նկարիչն ու մայրը», «Նկարիչն ու նրա երևակայական կինը», «Նատյուրմորտ», «Ինքնանկար», «Պեյզաժ», «Սոչիի պարտեզները», քույրերի` Վարդուշի, Սաթենիկի, Ագապիի և այլոց դիմանկարները, որոնք ստեղծվել են 20-30-ական թվականներին, ռեալիստական ոճի մեջ:

Այս կտավներն իրենց տեղն են գտել աշխարհի խոշորագույն պատկերասրահներում` շնորհիվ իրենց յուրօրինակության, հին ու նոր արվեստների համադրության:
Գորկու արվեստը Ամերիկայում գլխավորել է մոդեռնիզմը` դառնալով 21-րդ դարի ամենակարևոր արվեստի ուղղություններից մեկը:

Նրա ստեղծագործությունների հետին պլանում ընկած է հարուստ հայկական մշակույթը, որը վերափոխել ու վերակազմել է կորուստ և ցավ ապրած, ցեղասպանությունից մազապուրծ փախածը:

1967թ. ֆրանսիական մամուլը գրեց. «Գորկին միակն է, ով կարողացավ ամերիկյան գեղանկարչությունը եվրոպական մակարդակի հասցնել»: Գորկին ժամանակակից ամերիկյան արվեստի նյույորքյան նկարչական դպրոցի հիմնադիրն է: Ամերիկայում 30-40-ական թվականներն անվանում են Գորկու շրջան:

Գորկին առանց բացառության մեծ ազդեցություն է թողել Ամերիկայի բոլոր խոշոր նկարիչների վրա: Արվեստում ի հայտ եկավ մի նոր` «Պոստգորկիական» ուղղություն: Շատ քիչ են պահպանվել Արշիլ Գորկու կտավները, քանի որ նկարչի արվեստանոցում բռնկված հրդեհի պատճառով շատերն անհետացել են, և ԱՄՆ-ում Գորկու յուրաքանչյուր նկարը համարվում է ազգային արժեք ու երկրի սահմաններից դուրս չի գալիս: Գորկու նկարները հնարավոր կլինեն Հայաստան տեղափոխել Գորկու քրոջ` Վարդուշի շնորհիվ, ով իր եղբոր նկարները կտակել է Հայ Առաքելական Եկեղեցուն:

Օտար արվեստաբանները բազում հոդվածներ և գրքեր են գրել Արշիլ Գորկու մասին: Եթե անցյալ դարի 60-90-ական թվականներին հրատարակված ալբոմներում այնքան մեծ տեղ չէր հատկացվում Գորկու հայկական ծագման, մանավանդ 1915թ. Մեծ եղեռնի ականատես լինելուն և դրա հետևանքներին ու ազդեցությանն իր նկարչական հետագա գործունեության վրա, ապա վերջին շրջանի արվեստագետների գնահատականներում այդ հարցը իր պատշաճ արժևորումն է ստանում: