«Գրահավաք» բլոգը կազմել է պատմահայր Մովսես Խորենացու գործերի՝ համացանցում առկա թվայնացված և առցանց տարբերակների ցանկը՝ համապատասխան հղումներով:
Այստեղ կգտնեք ոչ միայն գրաբարյան բնագրերը և դրանց արևելահայերեն թարգմանությունները, այլև Խորենացու գլխավոր երկերի օտարալեզու թարգմանություններ՝ ֆրանսերեն, գերմաներեն, իտալերեն, ռուսերեն, լատիներեն: Քանի որ «Աշխարհացոյցի» հին հրատարակությունները Խորենացու անունով են, ուստի նորերը, որ հրատարակվել են որպես Անանիա Շիրակացու կամ անանուն հեղինակի գործ, նույնպես ընդգրկված են այս ցուցակում:
Ցանկի վերջում ավելացված են Խորենացու երկերի՝ պատմաբան Պետրոս Հովհաննիսյանի կազմած մատենագիտության երկու հրատարակությունների հղումները: Ցանկը ներկայացնում ենք ձեր ուշադրությանը:
Մովսէս Խորենացի
◈ Գիրք աշխարհաց եւ առասպելաբանութեանց, որ է Աղուէսագիրք, Ամստերդամ, 1668. տես նաև այստեղ
◈ Գիրք աշխարհաց եւ առասպելաբանութեանց, որ է Աղուէսագիրք, Մարսել, 1683
◈ Ազգաբանութիւն տոհմին Յաբեթեան [Պատմութիւն հայոց], Ամստերդամ, 1695
◈ Գիրք աշխարհաց եւ առասպելաբանութեանց, որ է Աղուէսագիրք, Էջմիածին, 1698
◈ Epitome commentariorum Moysis Armeni, de origine & regibus Armenorum et Parthorum: item series principum Iberiae et Georgiae, cum notis & observationibus Henrici Brenneri, Stockholmiae, 1723
◈ Mosis Chorenensis Historiae Armeniacae libri III accedit ejusdem Scriptoris Epitome Geographiae / Մովսիսի Խորենացւոյ Պատմութիւն եւ Աշխարհագրութիւն, Londini [=London], 1736 (գրաբար եւ լատիներէն). տես նաև այստեղ, կամ այստեղ
◈ Ազգաբանութիւն տոհմին Յաբեթեան [Պատմութիւն հայոց], Վէնէտիկ, 1752. տես նաև այստեղ, կամ այստեղ
◈ Աշխարհացոյց, Վենետիկ, 1752
◈ Նախակրթութիւն հռետորական ասացեալ Գիրք պիտոյից, Վենետիկ, 1796. տես նաև այստեղ
◈ Ճառ ներբողական ի Հանդէս երջանիկ կուսանացն սրբոց Հռիփսիմեանց, Կ. Պոլիս, 1817
◈ Պատմութիւն հայոց, Վենետիկ, 1827. տես նաև այստեղ, կամ այստեղ
◈ Moïse de Khorene, Histoire d’Arménie. Texte Armenien et trad. francaise par P. E. Le Vaillant de Florival / Մովսիսի Խորենացւոյ Պատմութիւն հայոց. Tome I, Venise, 1841 (գրաբար և ֆրանսերեն). տես նաև այստեղ, կամ այստեղ
◈ Moïse de Khorene, Histoire d’Arménie…. Tome III (Troisieme Partie / Հատած երրորդ), Venise, 1841 (գրաբար և ֆրանսերեն). տես նաև այստեղ
◈ Moïse de Khorene, Histoire d’Arménie. Texte Armenien et trad. francaise par P. E. Le Vaillant de Florival / Մովսիսի Խորենացւոյ Պատմութիւն հայոց. Tome I, Paris, [1845] (գրաբար և ֆրանսերեն). կամ այստեղ
◈ Moïse de Khorene, Histoire d’Arménie…. Tome III (Troisieme Partie / Հատած երրորդ), Paris, [1845] (գրաբար և ֆրանսերեն). տես նաև այստեղ, կամ այստեղ, կամ այստեղ
◈ Mosè Corenese, Storico Armeno del quinto secolo, versione di Giuseppe Cappelletti, Venezia, 1841 (իտալերեն). տես նաև այստեղ
◈ Storia di Mosè Corenese Versione Italiana Illustrata Dai Monaci Armeni Mechitaristi Ritoccata Quanto Allo Stile Da N. Tommaséo, Venezia, 1841 (իտալերեն ուրիշ թարգմ.)
◈ Սրբոյ հօրն մերոյ Մովսէսի Խորենացւոյ մատենագրութիւնք, Վենետիկ, 1843. տես նաև այստեղ
◈ Storia di Mosè Corenese Versione Italiana Illustrata Dai Monaci Armeni Mechitaristi Ritoccata Quanto Allo Stile Da N. Tommaséo, II ed., Venezia, 1850. տես նաև այստեղ, կամ այստեղ
◈ Ի մեծի աւուր Տապանակին (Սոփերք հայկականք, ԺԸ), էջ 71-ից, Վենետիկ, 1854
◈ Исторія Арменіи Моисея Хоренскаго, перевод Н. Эмина, Москва, 1858. տես նաև այստեղ, կամ այստեղ
◈ Սրբոյ հօրն մերոյ Մովսէսի Խորենացւոյ մատենագրութիւնք, Բ. տպ., Վենետիկ, 1865. տես նաև այստեղ, կամ այստեղ
◈ Des Moses von Chorene Geschichte Gross-Armeniens, übersetzt von Dr. M. Lauer. Begensburg, 1869. տես նաև այստեղ, կամ այստեղ(գերմաներեն)
◈ Армянская география, Санкт петербург, 1877 (էլ. տեքստ)
◈ Géographie de Moïse de Corène d’après Ptolémée / texte armenien, traduit en français par le p. Arsène Soukry, Venise, 1881 (Աշխարհագրութիւնը՝ ֆրանսերեն եւ գրաբար). տես նաև այստեղ, կամ այստեղ, կամ այստեղ
◈ Исторія Арменіи Моисея Хоренскаго, новый перевод Н. Эмина, посмертное изданіе, Москва, 1893
◈ Josef Marquart, Ērānšahr nach der Geographie des Ps. Moses Xorenac‘i: mit historisch-kritischen Kommentar und historischen und topographischen Excursen, Berlin, 1901. (Աշխարհագրութիւնը՝ գրաբար եւ գերմաներեն). տես նաև այստեղ, կամ այստեղ
◈ Երանելի մեծի Քերդողահաւրն Մովսէսի Խորենացի, եպիսկոպոսի [թուղթ]. Գիրք թղթոց, Թիֆլիս, 1901, էջ 21-28
◈ Պատմութիւն հայոց, աշխատասիրութեամբ Մ. Աբեղեանի եւ Ս. Յարութիւնեանի, Տփղիս, 1913
◈ Мовсес Хоренаци, История Армении. Перевод с древнеармянского языка, введение и примечания Гагика Саркисяна. Ереван, 1990 (էլ. տեքստ)
◈ Հայոց պատմություն (արևելահայերեն թարգմ.), Երևան, 1997
◈ Աստվածաբանական երկեր (արևելահայերեն թարգմ.), Ս. Էջմիածին, 2007. տես նաև այստեղ
◈ «Աշխարհացոյց» է դարի անանունի. գիտա-քննական բնագիր, «Հանդէս ամսօրեայ», 2012 թ., էջ 35-186
◈ Աշխարհացոյց (Անանիա Շիրակացու անուան տակ) (էլ. տեքստ)
*
Մատենագիտությունը
Հովհաննիսյան Պետրոս, Մովսես Խորենացու մատենագիտությունը. երկասիրություններ, Երևան, 1991
Հովհաննիսյան Պետրոս, Մովսես Խորենացի. մատենագիտություն, Երևան, 2013
Աղբյուրը` armscoop.com
