Ընթերցասերներին հաճախ հանդիպող խնդիրներից մեկը թվայնացված գրքերի, հատկապես մասնագիտական գրականության ազատ (անվճար ներբեռնելի) հասանելիության սահմանափակությունն է: Համացանցում առկա են հարյուրավոր առցանց գրադարաններ ու շտեմարաններ, որոնցից լիարժեք օգտվելը, սակայն, պահանջում է հավելյալ գումար։ Բարեբախտաբար գոյություն ունեն նաև այնպիսի առցանց հարթակներ, որոնց հիմնադիրները հավատում են, որ թվային գրականությունը պետք է հասանելի լինի բոլորին՝ անկախ ֆինանսական հնարավորություններից: ArmScoop-ը ներկայացնում է 7 առցանց հարթակ, որտեղից հնարավոր է անվճար ներբեռնել գրքեր ու գիտական հոդվածներ։
Առցանց գիտական պաշարների բաց, ուղղակի և անվճար հասանելիություն ապահովող ամենամեծ երկու նախաձեռնությունների՝Sci-Hub և Library Genesis հարթակների և դրանցից օգտվելու եղանակների մասին կարդացեք այստեղ։
Internet Archive
Internet Archive թվային գրադարանը էլեկտրոնային գրականության աշխարհի խոշորագույն հարթակներից է, գործում է 1996 թվականից: Բացի բազմալեզու և բազմաժանր գրականության թվայնացման ու անվճար հանրայնացման հարթակ լինելուց այն նաև համացանցային կայքէջերի արխիվացման ամենամեծ ռեսուրսն է (ավելի քան 500 միլիարդ կայքէջ՝ 2016 թ․ հունիսի դրությամբ)։ Առաջնորդվելով «ամբողջական գիտելիքի համընդհանուր հասանելիություն» նշանաբանով՝ նախագիծը համագործակցում է տարբեր առաջատար համալսարնների, կրթական, գիտական ու մշակութային կենտրոնների հետ և օգտվողներին հնարավորություն տալիս օգտվելու շարունակ համալրվող տարբեր պաշարներից՝ էլեկտրոնային ազատ գրադարան (ավելի քան 10 միլիոն միավոր գրականություն), տեսանյութերի, նկարների, աուդիոգրքերի և այլ օգտակար նյութերի հավաքածուներ։ Գործում է Archive.org կայքում։
Open Library
Open Library բաց առցանց գրադարանը Internet Archive-ի շրջանակներում ստեղծված նախագծերից է, գործում է 2006 թվականից։ Առաջնորդվելով «մեկ առցանց էջ՝ երբևէ հրատարակված յուրաքանչյուր գրքից» սկզբունքով՝ նախագծի հեղինակները ստեղծել են մի հարթակ, որտեղ հնարավոր է ըստ արդեն գոյություն ունեցող դասակարգումների ավելացնել գրքեր, խմբագրել (ինչպես Վիքիպեդիայում) գրացանկը կամ գրքերի մասին տեղեկությունը։ Շարունակ համալրվող բազմամիլիոնանոց թվային պաշարներից հնարավոր է օգտվել հիմնականում երկու եղանակով՝ որոշակի ժամկետում փոխ առնել (կայքում գրանցվելուց հետո) ու կարդալ և երկրորդ՝ բաց հասանելիությամբ անվճար կարդալ և ներբեռնել ավելի քան 1,8 միլիոն միավոր ընդգրկող շտեմարանից։
Project Gutenburg
Project Gutenburg-ը ամենահին էլեկտրոնային գրադարանն է, ստեղծվել է դեռևս 1971 թվականին։ Ներկայում ընդգրկում է եվրոպական տարբեր լեզուներով (հիմնականում անգլերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն) և տարբեր ոլորտների առնչվող ավելի քան 50.000 գիրք՝ առցանց կարդալու կամ ներբեռնելու հնարավորությամբ: Գրանցվելու անհրաժեշտություն չկա:
DigiLibraries.com
Այս հարթակն առաջարկում է ամենատարբեր ժանրի և ճաշակի բազմաթիվ գրքեր՝ անվճար ներբեռնելու հնարավորությամբ: Կայքի ձախ սյունակում անհրաժեշտ է ընտրել համապատասխան ոլորտը, և անհրաժեշտ գիրքը ներբեռնել հարմար ձևաչափով։ Կայքը պարբերաբար ավելացնում է թվային գրքերի իր պաշարը:
Twirpx.com
Twirpx.com կայքը ռուսալեզու առցանց շտեմարան է, որտեղ հնարավոր է գտնել ամենատարբեր ոլորտներին առնչվող գրքեր, գիտական հոդվածներ և այլ աշխատություններ: Անհրաժեշտ է միայն գրանցվել կայքում, որից հետո կայքը շնորհում է 100 միավոր: Յուրաքանչյուր ներբեռնված գիրք համարժեք է 10 միավորի, իսկ միավորները վերականգնելու համար հարկավոր է կայքում վերբեռնել որևէ գիրք կամ գիտական հոդված:
Amazon’s free kindle book selection
Բոլոր այն գրքերը, որոնց հեղինակային իրավունքի ժամկետը լրանում է, հայտնվում են այս հարթակում, որոնք հնարավոր է կարդալ անգամ առանց Kindle-ի: Բացի այդ, կարելի է գտնել նաև մեծ թվով նոր գրողների ստեղծագործություններ, որոնք հեղինակները ներկայացնում են միանգամայն անվճար օգտվելու հնարավորությամբ:
Planet eBook
Այլ հարթակների համեմատ այս կայքը չի առանձնանում իր ընտրության լայն հնարավորությամբ, սակայն այն առանձնացրել է դասական ժանրի բոլոր ժամանակների ամենահայտնի 80-ից ավել գրքեր (անգլերեն), որոնք կարելի է ներբեռնել PDF ֆայլի տեսքով:
ArmScoop-ը պարբերաբար անդրադառնում է հայկական և արտասահմանյան էլեկտրոնային գրադարաններին, որտեղից միանգամայն անվճար կարելի է ներբեռնել գրքեր, գիտական հանդեսներ, շտեմարաններ ու հավաքածուներ՝ իրենց համառոտ նկարագրություններով և համապատասխան հղումներով: ArmScoop-ի համահավաք գրադարանին կարող եք ծանոթանալ՝ այստեղ:
Աղբյուրը՝ http://armscoop.com
