2017թ. փետրվարի 22-24-ը ԵՊՀ ԻՄ-ի «Տնտեսագիտության տեսություն» մասնագիտության կրթական ծրագրի պատասխանատու, տ.գ.թ., ասիստենտ Գ.Ավետիսյանը մասնակցեց Մասնագիտական կրթության որակի ապահովման ազգային կենտրոնի կողմից հայտարարված կրթության որակի շաբաթին:
Արդեն 3-րդ անգամ կազմակերպվող որակի շաբաթվա նպատակն է թե՛ կրթության ոլորտի ներկայացուցիչների, թե՛ ղեկավար օղակների և թե՛ հասարակության ուշադրությունը հրավիրել կրթության որակի ապահովման վրա՝ քննարկելու առկա խնդիրները, կիսվելու լավագույն փորձով և ձևավորելու ապագայի ընդհանուր տեսլական:
Որակի շաբաթվա ընթացքում տեղի ունեցան աշխատաժողովներ՝ նվիրված ուսանողների, երիտասարդ դասախոսների, մասնագիտության կրթական ծրագրերի և որակավորումների ազգային շրջանակի համապատասխանության խնդիրներին, շաբաթն ամփոփվեց երկօրյա համաժողովով, որի թեման էր գնահատման համակարգերի բարելավումը:
Որակի շաբաթվա երրորդ օրը (փետրվարի 22-ը) նվիրված էր մասնագիտության կրթական ծրագրերի և որակավորումների ազգային շրջանակի (ՈԱՇ) համապատասխանությանը:
ՈԱԱԿ-ը ՏԵՄՊՈՒՍ-ի ALIGN ծրագրի հետ համագործակցությամբ փետրվարի 22-ին կազմակերպեց աշխատաժողով, որտեղ ներկայացվեցին ALIGN ծրագրի ձեռքբերումներն ու առկա մարտահրավերները:
Աշխատաժողովի ընթացքում ուսանողների, դասախոսների և կրթության կառավարիչների տեսանկյունից քննարկվեց կրթական ծրագրերի բարեփոխման անհրաժեշտության հարցը, շեշտը դրվեց գնահատման բարելավման վրա՝ որպես դասավանդման արդյունավետության գործիքի:
Մասնակիցներին ներկայացվեցին նաև Հայաստանում, Ռուսաստանում և Ուկրաինայում ծրագրի շահակից բուհերում իրականացված մասնագիտության կրթական ծրագրերի արտաքին գնահատման արդյունքները, ՈԱՇ-ի և վերջնարդյունքների համապատասխանեցման լավագույն փորձը, գործընթացից քաղված դասերը:
Աշխատաժողովի վերջում տեղացի ու միջազգային փորձագետները, ուսանողները և ՈԱԱԿ ներկայացուցիչները առաջարկ ներկայացրին կառավարությանը ազգային մակարդակում մասնագիտության կրթական ծրագրերում անհրաժեշտ փոփոխությունների մասին:
Փետրվարի 23-24-ը Որակի շաբաթն ամփոփվեց «Որակը լսարանում՝ գնահատման համակարգերի բարելավում» թեմայով երկօրյա համաժողովով:
Գնահատումը պետք է լինի սովորեցնող. այսպիսն էր «Որակը լսարանում՝ գնահատման համակարգի բարելավում» թեմայով համաժողովի առաջնային ուղերձը:
Համաժողովը մեկնարկեց անակնկալով. ողջունելով համաժողովի մասնակիցներին՝ Շվեյցարիայի հավատարմագրման և որակի ապահովման գործակալության նախագահ, Բարձրագույն կրթության որակի ապահովման եվրոպական ասոցիացիայի (ENQA) խորհրդի անդամ Քրիստոֆ Գրոլիմունդը հայտարարեց, որ Մասնագիտական կրթության որակի ապահովման ազգային կենտրոնը դարձել է ENQA լիիրավ անդամ: Հայաստանը տարածաշրջանում առաջին երկիրն է, որ անդամակցում է ENQA-ին:
ԿԳ նախարար Լևոն Մկրտչյանը, շնորհավորելով ՈԱԱԿ-ին և կրթական համակարգի ներկայացուցիչներին ENQA անդամակցության առթիվ, նշեց. «Փոքր երկրները կարող են իրենց կրթությունը զարգացնել միմիայն մեծ քաղաքակրթական դաշտում: Եվ անդամակցությունը եվրոպական կառույցին նաև վստահության քվե է այն գործընթացներին, որ այսօր տեղի են ունենում Հայաստանի բարձրագույն կրթության համակարգում»:
Նախարարը կարևորեց նաև առաջիկայում սպասվող ծրագրային հավատարմագրումը՝ նշելով. «Չի կարող լինել ինստիտուցիոնալ հավատարմագրում առանց ծրագրային հավատարմագրման: Այն շատ կարևոր է և ուղղակիորեն առնչվում է որակին»:
ՈԱԱԿ-ի տնօրեն Ռուբեն Թոփչյանը, խոսելով ENQA-ին անդամակցության մասին, նշեց, թե անդամակցությունը նաև նշանակում է, որ Հայաստանում կարելի է դնել այդպիսի հավակնոտ նպատակներ և հասնել դրան:
Անդրադառնալով կոնֆերանսի թեմայի ընտրությանը՝ պարոն Թոփչյանը նշեց, որ ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ ուսանողը վճարում է, որպեսզի իրեն գնահատեն, և դրա արդյունքում ինքը սովորի: «Կոնֆերանսի նպատակներից է ամրապնդել սովորեցնող գնահատման մշակույթը մեր կրթական համակարգում»,- նշեց նա:
Պարոն Թոփչյանի խոսքով՝ շահակիցների քննարկումները կօգնեն բուհերին նախապատրաստվել նաև առաջիկա կլաստերային աուդիտին. «Դա ամենածանր չափանիշներից է, ըստ որի՝ բուհը պետք է հավաստի, որ իր գնահատումը սովորեցնող է»:
ՈԱԱԿ հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ Վարուժան Ավետիքյանը, ողջունելով մասնակիցներին, կարևորեց համաժողովը սպասվող կրթական բարեփոխումների համատեքստում: Նրա խոսքով՝ հայաստանյան կրթական համակարգի հետագա զարգացման տեսանկյունից կարևոր է մի շարք բարեփոխումների իրականացումը, օրինակ՝ բուհերի դասախոսական կազմում պետք է ընդգրկված լինեն թե՛ հետազոտող մասնագետներ, թե՛ գործատուներ, պետք է ներդրվի դասավանդման և ուսումնառության որակի հարցումային համակարգ, ինչպես նաև պետք է գրագողության հանդեպ անհանդուրժող քաղաքականություն որդեգրել: Պարոն Ավետիքյանը կարևորեց նաև ֆակուլտետների ինքնավարության բարձրացումը, արտերկրում սովորած տաղանդավոր մասնագետների ներգրավումը հայաստանյան բուհական համակարգում:
ՈԱԱԿ հավատարմագրման հանձնաժողովի անդամ Սամվել Շուքուրյանը ևս կարևորեց օտարերկրյա մասնագետների ներգրավումը: Հիշեցնելով առաջիկայում սպասվող կլաստերային աուդիտի մասին՝ Շուքուրյանը նշեց, որ հայաստանյան բուհական համակարգում որակյալ պրոֆեսորադասախոսական կազմի պակաս կա: «Լուծման ճանապարհը հեռահար միջոցներն օգտագործելով արտերկրի մասնագետների հետ կապվելն է: Սխալ է սահմանափակվել միայն տեղում եղած մասնագետներով»,- ասաց նա:
Համաժողովի մասնակիցներին ողջույնի խոսք հղեցին նաև ՀԱՀ նախագահ Արմեն Տեր-Կյուրեղյանը, Հայաստանում Հնդկաստանի դեսպան Յոգեշվար Սանգվան:
Օրվա ընթացքում մասնակիցները քննարկեցին, թե ինչպիսի գնահատում է ակնկալում բուհից ուսանողը, գործատուն և դասախոսը: Գործատուները կարևորեցին, որ ուսանողներն իրենց մոտ գան որոշակի գործնական հմտություններով, իսկ որպես դրա ապահովման միջոց առաջարկեցին, որ իրենք էլ ներգրավվեն ուսանողի գնահատման գործընթացում:
Քննարկման մասնակից միջազգային փորձագետները նշեցին, որ իրենց մոտ էլ խզում կա բուհի և գործատուի միջև: Այդ երկու օղակները կապելու, գործատուին կրթական գործընթացում ներգրավելու համար եվրոպական երկրներում հատուկ կառույցներ են ստեղծված: Գործատուներին կրթական գործընթացներում ներգրավելու տարբերակ է նաև նրանց պարբերաբար բուհ հրավիրելը՝ վարպետության դասեր անցկացնելու համար:
Վերջին օրը՝ փետրվարի 24-ին, ամփոփելով կրթության որակի ապահովման շաբաթվա շրջանակներում տեղի ունեցած համաժողովները՝ Մասնագիտական կրթության որակի ապահովման ազգային կենտրոնի (ՈԱԱԿ) տնօրեն Ռուբեն Թոփչյանը նշեց. «Որակի շաբաթը ծառայեց նպատակներին՝ կրթության ոլորտի շահակիցները հնարավորություն ունեցան նոր ինֆորմացիա ստանալ, փորձով ու տեսակետներով փոխանակվել»:
Նա համոզմունք արտահայտեց, որ որակի շաբաթվա մասնակիցները տեղի ունեցած բաց ու բովանդակալից քննարկումներից հետո բուհ են գնալու նոր գաղափարներով լցված և անմիջապես ձեռնամուխ են լինելու դրանց իրագործմանը:
Կրթության որակի ապահովման շաբաթն ամփոփող «Որակը լսարանում՝ գնահատման համակարգի բարելավում» թեմայով համաժողովի երկրորդ օրը ներկայացվեց բուհերի հավատարմագրման փորձը Ռուսաստանում, Շվեյցարիայում և Մեծ Բրիտանիայում: Օտարերկրյա հավատարմագրման գործակալությունների ներկայացուցիչները մանրակրկիտ անդրադարձ կատարեցին օրենսդրական կարգավորմանը իրենց երկրում և բուհի՝ չհավատարմագրվելու օրենսդրական հետևանքներին:
Պարոն Թոփչյանը, կարևորելով միջազգային փորձի ներկայացումը, նշեց, թե քննարկումների արդյունքում պարզ դարձավ, որ բոլոր երկրներում էլ կրթական ոլորտում կան խնդիրներ, որոշ խնդիրներ արդեն լուծված են եվրոպական երկրներում, կան նաև խնդիրներ, որոնք դեռ ոչ մի տեղում լուծված չեն: «Աշխարհը շեշտակի փոխվել է, իսկ համալսարանական անձնակազմը դեռ հստակ չի ընդունել, որ օրինակ՝ ուսանողն այլ կերպ է ուզում սովորել ու գնահատվել»,- շեշտեց նա:Միջազգային փորձի ներկայացմանը հաջորդեց Հայաստանում առաջիկայում սպասվող կլաստերային աուդիտի քննարկումը: ՈԱԱԿ-ը ներկայացրեց կլաստերային աուդիտի նպատակը, չափանիշները, ոլորտները և գործընթացի առանձնահատկությունները: Ռուբեն Թոփչյանը պարզաբանեց, թե ինչ է կլաստերային աուդիտը և որքանով այն դրական ազդեցություն կունենա որակի ապահովման վրա. «Մասնագիտական կրթական ծրագրերի քանակը մեծ է, և յուրաքանչյուր մասնագիտության կրթական ծրագրի առանձին հավատարմագրումը բուհերի համար մեծ ֆինանսական բեռ կդառնա: Ուստի առաջարկվում է նախ բուհերում կլաստերային սկզբունքով ծրագրային աուդիտ իրականացնել, որի արդյունքում բուհերը կպատրաստվեն ծրագրային հավատարմագրմանը, ինչպես նաև նույն կրթական ծրագրերն ունեցող բուհերի միջև համեմատության հնարավորություն կլինի, կունենանք համեմատական մի վերլուծություն և ավելի թափանցիկ կդարձնենք դաշտը։ Ըստ առաջարկվող ծրագրի` կլաստերային աուդիտը պարտադիր պետք է լինի բոլոր բուհերի համար: Յուրաքանչյուր կլաստերում ուսումնասիրություն կիրականացվի 4 չափանիշներով` մասնագիտության կրթական ծրագրերի գնահատում, դասավանդում և ուսումնառություն, դասախոսական կազմ և ռեսուրսներ, որակի ապահովում»:
Անդրադառնալով քննարկումներից դուրս բերված մարտահրավերներին՝ Ռ.Թոփչյանը նշեց, որ հարկավոր է հնարավորինս սեղմ ժամկետներում իրականացնել կլաստերային աուդիտ. «Եթե բուհերն ինտենսիվորեն աշխատեն, ինչպես ինստիտուցիոնալ հավատարմագրման ժամանակ, ապա 2018-ին արդեն կունենանք ոչ միայն բացահայտված խնդիրներ, այլ նաև լուծումներ, ինչից նախ և առաջ կշահի ուսանողը»:
Պարոն Թոփչյանի խոսքով՝ որակի շաբաթվա ընթացքում եղած քննարկումները կամփոփվեն և դրանց հիման վրա առաջարկներ կներկայացվեն կառավարությանը, ԿԳ նախարարությանը և բուհերին:
