2016թ. սեպտեմբերի 20-ին ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղում տեղի ունեցավ ՀՀ անկախության 25-ամյակին նվիրված միջոցառում:
Նախ ելույթ ունեցավ մասնաճյուղի տնօրեն, պ.գ.թ., դոցենտ Ս. Ա. Առաքելյանը՝ շնորհավորելով բոլորին այս համահայկական տոնի առթիվ, գիտականորեն արժևորելով անկախության գաղափարը՝ իբրև հայի տեսակի շարունակության, ժողովրդի հարակայության, պետականության ամրապնդման, երկրի հզորացման գլխավոր նախապայման:
Տնօրենը կատարեց պատմական համառոտ ակնարկ, ներկայացրեց անկախության հռչակման նախադրյալները, գործընթացը, հռչակագրին հաջորդած փոփոխությունները:
Ներկայացվեց, թե ինչպես 1991թ. սեպտեմբերի 21-ին՝ 25 տարի առաջ, հայ ժողովուրդը, հանրաքվեում իր վճռական «այո»-ն ասելով, բռնեց անկախության ուղին:
20-րդ դարում Հայաստանը երկու անգամ վերականգնել է անկախ պետականությունը: Այդ իսկ պատճառով Հայաստանը, ըստ էության, ունի անկախության երկու տոն՝ սեպտեմբերի 21 և մայիսի 28 (վերջինս անվանվում է Հանրապետության օր): Սակայն իրադրությունները տարբեր էին. 1991թ., ի տարբերություն 1918 թվականի, հիմնական սպառնալիքը գալիս էր ոչ թե արևմուտքից՝ Թուրքիայից, այլ արևելքից և հյուսիսից, այսինքն՝ Ադրբեջանից և հոգեվարք ապրող Խորհրդային Միությունից:
Հայաստանի Անկախության հռչակագիրն ընդունվեց 1990թ. օգոստոսի 23-ին Հայաստանի Գերագույն խորհրդի առաջին նստաշրջանում: Խորհրդարանի որոշմամբ` 1991թ. սեպտեմբերի 21-ին պետք է անցկացվեր ԽՍՀՄ կազմից դուրս գալու և անկախ պետականություն հռչակելու մասին հանրաքվե: Հայ ժողովուրդը միասնաբար (99% ձայների մեծամասնությամբ) «Այո» ասաց անկախությանը: Ինչպես Սահյանը կասեր. «Էն ո՞ր ոչուփուչը վեր կկենա ու «Ո՛չ» կասի իր արյան շրջանառությանը, իր աչքի լույսին, իր արդար հացին, իր պետականության հիմքերին, իր թոռների ու թոռնթոռների մարդավայել կյանքին: Այո՛… Այս երեք տառերն այսօր իմաստավորում են մեր ազգի երեք հազար տարվա ոգորումներն ու որոնումները»:
Հանրապետության հրապարակում 1991թ. սեպտեմբերի 21-ին տոն էր՝ ինքնաբուխ, համաժողովրդական տոն, որին հայ ժողովուրդը երկար էր սպասել: Հայկական ԽՍՀ Գերագույն խորհուրդը հռչակում է անկախ պետականության հաստատման գործընթացի սկիզբը: ՀԽՍՀ-ն վերանվանվում է Հայաստանի Հանրապետություն (Հայաստան)։ Այսինքն՝ Հայաստանի պատմության մեջ սկսվում էր երրորդ հանրապետության շրջանը։ Որպես պետական դրոշ հաստատվեց եռագույնը՝ կարմիր, կապույտ, ծիրանագույն: Այնուհետև ընդունվեց նոր պետականության մյուս խորհրդանիշը՝ զինանշանը, որը, ինչպես և դրոշը, Առաջին հանրապետության խորհրդանիշն էր։ Հայաստանը պետք է վարեր ակտիվ արտաքին քաղաքականություն, տարբեր երկրներում ունենար իր դիվանագիտական ներկայացուցչությունները, ունենար իր դրամական համակարգը։
Իբրև պետական լեզու՝ հայերենով պիտի կատարվեր հանրապետության ամբողջ ներքին գործավարությունը:
Այնուհետև «25-ամյա անկախություն. ձեռքբերումներն ու բացթողումները» թեմայով զեկուցում կարդաց Հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետի դեկանի ԺՊ, պ.գ.դ., պրոֆեսոր Ա. Ա. Ներսիսյանը՝ ընդծելով այս տարիների ընթացքում մեր ունեցած գլխավոր ձեռքբերումները (Արցախյան պատերազմում արյան գնով տարած հաղթանակը, սահմանադրական բարեփոխումները և այլն) և կորուստները, առաջնային խնդիրները (միջազգային ատյաններում Հայոց ցեղասպանության ճանաչումն ու դատապարտումը, հայ-ադրբեջանական սահմանի և ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծում լարվածությունը և այլն): Խնդիրների լուծման ճանապարհին պրոֆեսորը կարևորեց այնպիսի գործոններ, ինչպիսիք են պատրաստակամությունն ու լավատեսությունը:
Անկախության տոնի խորհուրդը գեղարվեստորեն մեկնաբանվեց ԵՊՀ ԻՄ-ի ուսանողական խորհրդի կողմից կազմակերպված գեղեցիկ միջոցառմամբ:
Մասնաճյուղի շնորհալի ուսանողները հանդես եկան պարային, գրական-երաժշտական չքնաղ կատարումներով:
Հայրենասիրական հոգեբուխ բանաստեղծություններով ու երգերով («Քայլ առաջ», «Զգույշ խոսիր Հայաստանում», «Հայ ենք մենք», «Մենք քիչ ենք, սակայն մեզ հայ են ասում» և այլն) ներկայացան Նինա Հարությունյանը, Մելինե Իսկանդարյանը, Սյուզի Այվազյանը, Աննա Դավթյանը:
«Մեր պապերի ամեն մի հաղթանակ նշանավորվել ու վկայակոչվել է խրոխտ պարով» գաղափարի գիտակցումով ազգային խրոխտ պարեր պարեց մեր շնորհալի ուսանողներից կազմված պարախումբը, պարեց և ցույց տվեց, որ մեր մեջ ապրում է հաղթական ոգին:
Անկախության 25-ամյակին նվիրված միջոցառումը եզրափակեց Ուսանողական խորհրդի նախագահ Իսկուհի Շաղբաթյանը՝ մասնավորապես նշելով. «Անկախություն… մեր պապերի նվիրական ու դարավոր երազանքը, որին հասան նրանք՝ անցնելով պատմության խոչընդոտ ուղիներով և կտակեցին մեզ` անկախության սերնդիս՝ ոչ թե այն վատնելու, այլ պահելու ու պահպանելու, այն բազմապատկելու նպատակով…
Շնորհավորում ենք համայն հայությանը՝ ՀՀ անկախության 25-ամյակի առթիվ, մաղթում հարատևություն, հզորություն, ամուր կամք և տոկունություն` դիմագրավելու դարի մարտահրավերներին, ապրելու և արարելու…»:
