2013թ. դեկտեմբերի 16-ին ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղում հրավիրվեց տնօրենության նիստ, որտեղ ԿՈԱԳ բաժինը ներկայացրեց 2013թ. հոկտեմբեր-նոյեմբեր ամիսներին մասնաճյուղում իրականացված բաց դասերի ամփոփման վերաբերյալ հաշվետվություն:
Մասնաճյուղում իրականացված բաց դասերի շարքը նպատակ ուներ ուսումնասիրել մասնաճյուղի դասախոսների կողմից կիրառվող դասավանդման մեթոդները, վերլուծել դասընթացների վարման բովանդակային և տեխնիկական վիճակը:
Բաժնի մասնագետների կողմից մշակվել էին դասընթացի վարման գնահատման հետևյալ չափանիշները.
Դասի վարման մեթոդիկան.
- Դասի արդյունավետ պլանավորում՝ դասընթացի թեմայի, նրա կառուցվածքի, տրամաբանության հստակ ներկայացում,
- Դասի նպատակների, խնդիրների և ակնկալիքների վերհանում,
- Գիտելիքների մատուցման գիտական պատշաճ մակարդակի ապահովում՝ մասնագիտական համապատասխան տերմինների, գաղափարների, հիմնական հասկացությունների ներկայացման միջոցով,
- Նյութի մատչելի մատուցում,
- Խոսքի արտահայտչականության, շփման մեջ մտնելու ունակության առկայություն,
- Ժամանակի և ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործում,
- Հիմնական եզրակացություններով դասի ամփոփում:
Ամրապնդման հնարների կիրառում.
- ժամանակակից տեխնիկական միջոցների, դիդակտիկ և բաշխիչ նյութերի օգտագործում,
- Դասընթացի ժամանակ հարցերի և խնդիրների առաջադրում,
- Կատակային և բանախոսական Տարբեր հնարների կիրառում,
- Ուսանողներին դասապրոցեսին անընդհատ ներգրավում՝ անհատական և խմբային հարցերի միջոցով:
Ուսանողների մասնակցության ղեկավարում.
- Ուսանողների ուղղորդում՝ խնդրահարույց հարցեր ձևակերպելու, մատուցելու, լուծելու գործում,
- Հարցադրումների միջոցով ուսանողների մեջ փաստերը վերլուծելու, դրանց քննադատաբար վերաբերվելու ունակությունների ձևավորում,
- Լսարանի արձագանքին հետևելու կարողություն:
Կարգապահության պահպանման հնարների կիրառում.
- Լսարանում կարգապահության ապահովում:
Ամփոփելով բաց դասերի արդյունքները` ԿՈԱԳ բաժինն արձանագրեց, որ մասնաճյուղի դասախոսներն ունեն դասընթացի արդյունավետ պլանավորման, ուսանողների հետ սերտ աշխատելու, տեխնիկական միջոցներով և բաշխիչ նյութերով աշխատելու մշակույթ: Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ բաց դասերն անց էին կացվում նախապես հաստատված գրաֆիկով, գրեթե բոլոր դասախոսները յուրահատուկ ձևով էին նախապատրաստվել դասին` կիրառելով դասավանդման տարբեր մեթոդներ: Ցանկալի կլինի, որ մեր դասախոսները, հնարավորության դեպքում, այդ մեթոդները կիրառեն բոլոր դասերի ժամանակ: Այն բոլոր դասախոսները, որոնք լավ տիրապետում էին դասի արդյունավետ վարման ժամանակակից մեթոդներին, ինչ-որ ձևով անցել էին մեթոդական վերապատրաստումներ:
Վերլուծության արդյունքների հիման վրա նեկայացնում ենք դասավանդման և ուսումնառության գործընթացի դրական կողմերը.
- դասախոսություններն ապահովում էին անհրաժեշտ գիտական մակարդակ, ընդգրկում էին վերլուծական, քննադական և համեմատական տարրեր` անհրաժեշտ դեպքերում հագեցած փաստերով,
- դասապրոցեսներն անցնում էին պլանով՝ պահպանելով թեմայի կառուցվածքը, ներկայացվում էին դասի նպատակները, խնդիրները և ակնկալիքները,
- դասախոսներն ունեին խոսքի մշակույթ, ինքնավստահ էին,
- դասախոսները տրամադրում էին բաշխիչ նյութեր, դասախոսությունների սղագրեր, անհրաժեշտ գրականության ցանկ, հետևողական էին ուսանողների գրառումներին,
- կարողանում էին լսարանի ուշադրությունը պահել մինչև դասի վերջը, ստեղծել քննարկումների համար անկաշկանդ մթնոլորտ, ուղղորդում էին ուսանողներին՝ եզրահանգումներին հասնելու ինքնուրույն,
- կիրառում էին ուսանողների հետ հետադարձ կապի մեխանիզմներ, մասնավորապես` էլեկտրոնային տարբերակը:
Մեր երիտասարդ դասախոսները չէին զիջում դասի արդյունավետ վարման իրենց հմտություններով և կիրառում էին դասավանդման ժամանակակից մեթոդներ:
Մասնավոր դեպքերում նկատվել են նաև ուսումնառության արդյունավետությանը խոչընդոտող թերություններ: Բաց դասերին գործընկերների և այլ շահագրգիռ կողմերի մասնակցությունը քիչ էր: Տեխնիկական առումով կարելի է նշել, որ որոշ լսարանների կահավորությունը համահունչ չէր տվյալ մասնագիտության և դասընթացի ոգուն ու պահանջներին:
Անվիճելի է, որ բաց դասերի անցկացման այս գործընթացը մի առաջընթաց քայլ է և նպատակ ունի բարձրացնել դասավանդման և կրթական ծառայությունների մատուցման որակը և արդյունավետությունը, ամրապնդել մասնաճյուղի նվաճումները:
ԿՈԱԳ բաժինը, ամփոփելով բաց դասերի արդյունքները, առաջարկում է.
- դասախոսների համար մշակել դասի վարման օրինակելի սխեմա,
- մշակել բաց դասերի անցկացման կանոնակարգ,
- ավելացնել մասնաճյուղում լսարանների տեխնիկական հագեցվածությունը (մասնավորապես՝ նոր պրոյեկտորներով, ունենալ լինգաֆոնային լսարան),
- կազմակերպել վերապատրաստման դասընթացներ՝ ժամանակակից մեթոդներով դասավանդման ձևերի ուսուցման նպատակով,
- օգտագործելով մասնաճյուղի ներուժը` կազմակերպել տեխնիկական հնարավորություններով, բաշխիչ նյութերով, խմբերով աշխատելու ունակություններ ձեռք բերելու դասընթացներ,
- դասախոսներին ուղղորդել ձևավորելու առարկայական case-փաթեթներ,
- ամբիոնների ուշադրությունը հրավիրել դասընթացների ծրագրերում մասնագիտության կրթական վերջնարդյունքի ձևավորման գործընթացում տվյալ դասընթացի հիմնավորվածության, նրա արդիականության, միջառարկայական կապերի և պրակտիկ կիրառության վրա,
- մշակել հարցաշարեր դասախոսի և ուսանողի համար՝ բաց դասի արդյունավետությունը գնահատելու նպատակով:
Ներկայացված առաջարկները նպատակ ունեն դասախոսների նպատակային գործունեության միջոցով յուրաքանչյուր դասի, թեմայի, դասընթացի շրջանակներում ուսանողին շահագրգռել հաճախելու դասընթացին, վստահություն ներշնչել մասնագիտության պահանջվածության և իր կրթական վերնարդյունքների ձևավորման գործում դասընթացի կարևորության ու դերի նկատմամբ:
